داکار

داکار
(فرانسیسی: Ville de Dakar)
	Place de l'Indépendance Place de l'Indépendance
	City of Dakar, divided into 19 communes d'arrondissement City of Dakar, divided into 19 communes d'arrondissement
	Lua error in Module:Mapframe at line 387: attempt to perform arithmetic on local 'lat_d' (a nil value).
	کورډېناټونه: ۱۴°۴۱′۳۴″ شمال ۱۷°۲۶′۴۸″ لویدیځ / 14.69278°شمال 17.44667°لويديځ
Settled	پنځه لسمه میلادی پیړۍ
اداري وېش
هیواد	کينډۍ:SEN
منطقه	داکار
ولایت	داکار
پلازمینه د:	سېنېګال
Communes d'arrondissement	کينډۍ:قائمة مخفية
حکومت
• ښاروال	خلیفه سال (۲۰۰۹) (کينډۍ:Polparty)
• سیمه ییز ریس	مکی کال (له کال ۲۰۱۲)
پراخوالی
• ښار	۸۳ کلوميټر٢ (۳۲ میله مربع)
لوړوالی	۲۲ ميټره (۷۲ فوټ)
نفوس شمېرنه (اټکل ۲۰۱۱)
• مدينة	۱۰۵۶۰۰۹
• د نفوسو کثافت	۱۲۵۱۰/کلوميټر٢ (۳۲٬۴۰۰/ميله مربع)
• ستره ښاري سيمه	۲۴۵۲۶۵۶
• Metro density	۴۴۸۴/کلوميټر٢ (۱۱٬۶۱۰/ميله مربع)
	Data here are for the administrative Dakar région, which matches almost exactly the limits of the metropolitan area
وروستي مالومات
وخت زون	ګرینویچ ساعت (ه.ن.و+۰)
رسمي ژبه	فرانسوي
جيو کوډ	2253354
خورلڼې ښارونه	اصفهان ښار ; بیساو ; میلان (۲۳ اپرېل ۱۹۷۴–); ختیځ قدس ; نیامی ; کینشاسا (۲۰۱۵–); باماکو (۱۹۷۴–); برازاویل (۲۰۱۵–); واشنګټن ډي سي ; تایپي (۱۹۹۷–); باکو ; دوالا (۱۹۹۴–)
رسمي وېبپاڼه	villededakar.org
	سمول

داکار په انګلیسي Dakar) په افریقا کې پروت د سینیګال هیواد پلازمینه ده.

داکار (په انګلیسي: Dakar) د سېنېګال پلازمېنه او تر ټولو لوی ښار دی. د داکار ښار د وګړو شمېر ۱،۰۳۰،۵۹۴ دی، په داسې حال کې چې د داکار لویې سیمې د وګړو شمېر په ۲۰۲۱ز کال کې ۳.۹۴ میلیونه اټکل شوی دی. ^[۱۲]

د داکار شاوخوا سیمه په پنځلسمې پېړۍ کې مېشته شوې وه. پرتګالیانو د کپ-وېرت ساحل په ګوریه ټاپو کې په ژوند پیل وکړ او دغه ټاپو یې د اتلانتیک غلامانو د سوداګرۍ هډه وګرځوله. فرانسې په ۱۶۷۷ز کال کې دغه ټاپو ونیوله. په نولسمې پېړۍ کې د غلامانو د سوداګرۍ پای ته رسېدلو او فرانسې ته د اصلي سیمې په ضمیمه کېدلو سره، داکار د سیمې یو ستر بندر او د فرانسې ښکېلاک‌ګرې ټولواکمنۍ یو لوی ښار وګرځېده. په ۱۹۰۲ز کې، داکار د سېنت-لویس ځای ونیوه او د فرانسې د لوېدیځې افریقا پلازمېنه شوه. له ۱۹۵۹ څخه تر ۱۹۶۰ز پورې، داکار د لنډمهال «مالي اتحاد» پلازمېنه وه. په ۱۹۶۰ز کې دغه ښار د سېنېګال خپلواک جمهوریت پلازمېنه شوه.

جغرافیه[سمول]

داکار د اتلانتیک سمندر ساحل د کپ-وېرت په ټاپووږمه سیمه کې واقع شوی او د افریقا تر ټولو لوېدیځ ښار دی.

اقلیم[سمول]

د داکار اقلیم، په ټولیزه توګه، ډېر تود دی. د سمندر د اغېزې له‌امله، د داکار اقلیم تود او نیمه‌وچ (د کوپېن د اقلیم ډلبندي: BSh) دی او یو لنډ باراني فصل او اوږد وچ فصل لري. د داکار باراني فصل له جولای څخه تر اکټوبر پورې دوام کوي، په داسې حال کې چې د اتو میاشتو لپاره وچ فصل لري. د ورښت کلنۍ کچه په دغه ښار کې کابو ۴۹۵ ملي‌متره (۱۹.۵ انچه) ده.

د داکار هوا له ډسمبر څخه تر مې پورې، په ټولیزه توګه، ډېره توده ده چې د ورځې له‌خوا د تودوخې درجه شاوخوا 24 تر 27°C (یا 75.2 تر 80.6°F) پورې رسېږي. د کال په دغه موده کې هوا توده ده او د تودوخې منځنۍ درجه شاوخوا 17 تر 20°C (یا 62.6 تر 68.0°F) ده. سره له‌دې، د مې او نومبر میاشتو ترمنځ د ښار هوا خورا زیاته تودېږي چې د ورځې له‌خوا د تودوخې درجه 29 تر 31°C (یا 84.2 تر 87.8°F) او د شپې له‌خوا 23 تر 24°C (یا 73.4 تر 75.2°F) پورې رسېږي. د دغه تود فصل درلودلو سره، سره، د کال په ډېریو میاشتو کې د داکار هوا د نیامي او نجامنا ساحلي ښارونو په پرتله ډېره توده نه‌ده، چېرې چې د تودوخې درجه له 36°C (یا 96.8°F) څخه لوړېږي. د داکار هوا د کال په اوږدو کې د سمندري شمالونو په واسطه سړه ساتل کېږي.

مهمې سیمې[سمول]

د داکار ښار د نړیوال میراث ښارونه د سازمان غړیتوب لري او څوګونې مهمې سیمې لري. د هغو جملې څخه یوه هم د دیوکس مامېلېس غبرګونې غونډۍ دي چې د اوکام په کُمون کې واقع شوې دي. دغه غونډۍ د ښار یوازېنۍ لوړه اراضي ده، چې له دغو غونډیو څخه ټول ښار د لیدو وړ دی. په لومړۍ غونډۍ کې د مامېلېس د رڼا برج په ۱۸۶۴ز کې جوړ شوی دی. دوه‌یمې غونډۍ کې په‌دې وروستیو کې د افریقا رنسانس یادګاري څلی جوړ شوی دی، چې د افریقا تر ټولو لوړه مجسمه ګڼل کېږي.^[۱۳]

د ښار بله مهمه سیمه د مدینې مېنه ده چې د مدینې په کُمون کې واقع شوې ده. مدینه، په اصل کې، د فرانسې ښکېلاکي پېر پر مهال د سیمې خلکو لپاره د یوه ښارګوټي په ډول جوړه شوې وه. اوس مهال دغه مېنه د دودیزې سوداګرۍ مرکز دی او د ګنډونکو ګڼ‌شمېر دوکانونه په‌کې شتون لري. د سړک غاړې تر ټولو مشهور بازار «سومبېدیون» دی، چې سیلانیان ډېر ورځي. د داکار جامع جومات هم په دغې مېنه کې جوړ شوی چې د کُمون په مرکز کې واقع شوی دی؛ د نوموړي جومات ودانیزې چارې په ۱۹۶۴ز کال کې بشپړې شوې او د ښار یو مشهور ځای ګڼل کېږي.^[۱۴]^[۱۵]

داکار د دوو کوچنیو ټاپوګانو په واسطه احاطه شوی دی: ایلې دو نګور او ایلې دو ګوریه. لومړۍ ټاپو د نګور کُمون په شمالي ساحل کې واقع شوې ده چې په ساحلونو کې یې د بېړۍ چلولو په څېر تفرېحي اسانتیاوې برابرې شوې دي. د نګور کُمون، د پلاژ دو نګور په څېر، د پام‌وړ نور تفرېح‌‌ځایونه هم لري. ایلې دو ګوریه، چې پخوا د غلامانو ټاپو وه، اوس مهال د یونسکو نړیواله میراثه سیمه ده چې ښکېلاکۍ پېر معمارۍ او اسانتیاوې په‌کې ساتل کېږي. په دغه ټاپو کې د پام‌وړ ځایونه، د ګوریه یادګاري څلی او د «د غلامانو کور» موزیم دی، چې د اتلانتیک غلامانو سوداګرۍ په پار جوړ شوی دی. اوس مهال دغه ټاپو د سلګونو سیمه‌ییزو هنرمندانو د هنرونو صحنې کوربه دی، چې هر کال ډېري آثار په‌کې نندارې ته وړاندې کېږي.^[۱۶]^[۱۷]^[۱۸]

ځینې نور د پام‌وړ ځایونه یې د لایېن مقبره (چې د لایېن تصوف طریقت بنسټګر په‌کې دفن دی)، ولسمشرۍ ماڼۍ (چې د دولت مقام په‌کې شتون لري او په ۱۹۰۷ز کال کې جوړه شوې ده)، د خپلواکۍ میدان (چې د داکار مرکزي میدان دی)، د داکار لویه کلیسا او د شیخ انتا دیوپ پوهنتون دی، چې د داکار پوهنتون په نامه هم پېژندل کېږي او په ۱۹۵۷ز کال کې تاسیس شوی دی.^[۱۹]

عبادت‌ځایونه[سمول]

د عبادت‌ځایونو له جملې څخه، ډېري یې د مسلمانانو جوماتونه دي. د مسیحیانو کلسیاوې او معبدونه هم لري: د داکار رومي کاتولیک لوی اسقف‌ځای (کاتولیکه کلیسا)، د رباني جماعت کلیسا، د خدایي سلطنت نړیواله کلیسا.^[۲۰]

داکار، د اسلامي میراث په ویاړ، په ۲۰۰۷ز کال کې «د اسلامي ښوونې او روزنې، علمي او فرهنګي سازمان (ISESCO) له‌خوا د افریقا د اسلامي فرهنګ مرکز په توګه وټاکل شو. ISESCO او د اسلامي همکارۍ سازمان (OIC) په دغه ښار کې څوګوني سیمه‌ییز او نړیوال کنفرانسونه دایر کړل، چې په ۱۹۹۱ز کال کې د داکار بیانیې د تصویب له‌مخې مهم کنفرانسونه ګڼل کېږي؛ د دغې بیانیې موخه د غړو ایالتونو ترمنځ د همکارۍ زیاتېدل وو. داکار د «لایېن ورورولۍ» د ظهور سیمه ګڼل کېږي؛ د لایېن ورورولۍ د تصوف یو طریقت دی چې بنسټ یې سیدینا محمدو لیمامو لایه په ۱۸۸۳ز کال کې د یوف په کُمون کې کېښودلی دی. سیدینا د لایېن په مقبره کې، چې د داکار یوه مهمه سیمه ده، خاورو ته سپارل شوی دی. اوس‌مهال، د لایېن ورورولي طریقت لارویان تر ډېره د لېبو وګړي دي او مرکز یې د کپ‌-وېرت په سیمه کې پروت دی. دغه فرقه د سېنېګال درېیمه لویه تصوفي فرقه ده. ^[۲۱]^[۲۲]^[۲۳]^[۲۴]

د مسلمانانو د عبادت‌ځایونو تر ټولو مشهور ځایونه، د داکار جامع جومات (چې په ۱۹۶۴ز کې، د مدینې په الیه پېپ ګویه فال کې تاسیس شوی) د الوهیت جومات (چې په ۱۹۷۳ز کې، په اوکام کې جوړ شوی او ځانګړۍ مثلثي کړکۍ لري) او عمرین جومات دی (چې په شنو ستورو سینګار شوې منارې لري).^[۲۵]^[۲۶]

نامتو کسان[سمول]

عبدالله فایېه، د فوټبال لوبغاړی
اېکون، آر اند بي سندرغاړي (اصلي نوم: الیونه تیام)
بابا مال، سندرغاړی او ګیتار غږوونکی
باباکار خان، د یوګا روزونکی
بوریس دیاو، د یوتا جاز ډلې د باسکټبال لوبغاړی
بونا کوندول، د اچنا FC لوبډلې د فوټبال لوبغاړی
شیخ انتا دیوپ، د شیخ انتا دیوپ پوهنتون غړی، مورخ، د انساني علومو عالم، فزیک‌پوه، سیاستوال
شیخ سامب، د شارلوت بابتکتز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
حمادي ندیای، د واشنګټن ویزاردز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
ابراهیم با، د فوټبال پخوانی لوبغاړی
اسماعیل لو، سندرغاړی او د تصنیف کوونکی
ادریسا ګویه، د پاریس سېنت جرمن لوبډلۍ د فوټبال لوبغاړی

سرچينې[سمول]

↑ L'opposant Khalifa Sall élu maire de Dakar. AFP. 2009-04-19
↑ climatemps.com
↑ UN Data. Projection based on 2002 census.
↑ پیوستون : 2253354 — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
↑ https://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar
↑ https://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar — سرليک: Dakar
↑ .Dakar, Kinshasa et Brazzaville signent un accord de jumelage
↑ Villes jumelées
↑ http://baku-ih.gov.az/page/26.html
↑ http://azerbaijans.com/content_1719_az.html
↑ "The 10 Worst Cities in the World". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ "Dakar - definition of Dakar". The Free Dictionary. د لاسرسي‌نېټه ۲۹ اکتوبر ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة) /dəˈkɑːr,_dɑːˈkɑːr,_ˈdækər/ کينډۍ:Cite dictionary
↑ Les Mamelles – Dakar's Breasts. Lonely Planets. Retrieved May 4, 2018.
↑ Médina. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ Grande Mosquée. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ . Attractions in Senegal.
↑ Dakar Art Scene Archived 2020-08-17 at the Wayback Machine.. Retrieved May 4, 2018.
↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
↑ Palais Présidentiel. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ J. Gordon Melton, Martin Baumann, Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575
↑ Dakar: Capital of Islamic Culture for African Region for the year 2007 Archived 2019-05-15 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
↑ ISESCO and OIC to hold regional workshop in Dakar to examine implementation mechanisms of OIC Media Strategy in Countering Islamophobia and publicize Islam's middle stance among African countries Archived 2018-06-28 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
↑ "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. د لاسرسي‌نېټه ۰۶ فبروري ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ Layen Mausoleum. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
↑ Religious Beliefs In Senegal. World Atlas. Retrieved May 4, 2018.

[1] L'opposant Khalifa Sall élu maire de Dakar. AFP. 2009-04-19

[2] temps.com

[3] UN Data. Projection based on 2002 census.

[88694a0f4d1486770c269f7db16a1982f74da69d-4] پیوستون : 2253354 — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported

[f3e8f54e1d72022b4197b31a3372470ff0ac970f-5] ttps://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar

[d287e23e346acfc90f245db57e0159be9711292a-6] ttps://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar — سرليک: Dakar

[3a1016233d5a4e28c6cd0c43b1b420b8ab1ce15d-7] .Dakar, Kinshasa et Brazzaville signent un accord de jumelage

[89a8096eab768e1a3dcf7a84017b84e5bbcd92a4-8] Villes jumelées

[53c39e74880714e77d22e733881d8c4553e68de5-9] ttp://baku-ih.gov.az/page/26.html

[709040469df7c484a578e4007701679774fded9e-10] ttp://azerbaijans.com/content_1719_az.html

[dakar_EIU-11] "The 10 Worst Cities in the World". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[12] "Dakar - definition of Dakar". The Free Dictionary. د لاسرسي‌نېټه ۲۹ اکتوبر ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة) /dəˈkɑːr,_dɑːˈkɑːr,_ˈdækər/ کينډۍ:Cite dictionary

[13] Les Mamelles – Dakar's Breasts. Lonely Planets. Retrieved May 4, 2018.

[14] Médina. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[15] Grande Mosquée. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[16] . Attractions in Senegal.

[17] Dakar Art Scene Archived 2020-08-17 at the Wayback Machine.. Retrieved May 4, 2018.

[Je-18] THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.

[19] Palais Présidentiel. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[20] J. Gordon Melton, Martin Baumann, Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575

[21] Dakar: Capital of Islamic Culture for African Region for the year 2007 Archived 2019-05-15 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.

[22] ISESCO and OIC to hold regional workshop in Dakar to examine implementation mechanisms of OIC Media Strategy in Countering Islamophobia and publicize Islam's middle stance among African countries Archived 2018-06-28 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.

[ifrc-23] "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. د لاسرسي‌نېټه ۰۶ فبروري ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[24] Layen Mausoleum. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[Je2-25] THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.

[at-26] Religious Beliefs In Senegal. World Atlas. Retrieved May 4, 2018.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]