یافا

یافا

יפו (عبراني)
يافا (عربي )

اړوند

پلازمېنه د	County of Jaffa and Ascalon (en)

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	ښار ( – ۱۹۴۹) quarter (en) (۱۹۴۹ – )
وګړو شمېر	۶۶٬۳۱۰
غړی د	World Tourism Cities Federation (en)
ځای	تل آویو
اداري سیمه	تل آویو
هېواد	اسرائيل

اړين مالومات

مهمې پېښې	1921 Jaffa riots (en) Siege of Jaffa (en) ۱۱۹۰ : slighting (en)

کچه او لوړوالی

د ځای کچه	۱۷٬۵۱۰ دونوم

نور مالومات

کورډي‌نېشن	۳۲°۰۳′۰۸″شمال ۳۴°۴۵′۱۱″ختیځ

یافا د فلسطین یو له پخوانیو او مهمو تاریخي ښارونو څخه دی. دا ښار نن ورځ د اسراییلو د اداري وېش له مخي د مدیترانې سمندرګي په ختیځ ساحل کي د اسراییلو د تل ابیب-یافو ښاروالۍ دننه پروت دی. یافا د بیت المقدس له لویدیځ څخه شاوخوا ۵۵ کیلومتره واټن لري. نن ورځ دا ښار شاوخوا 60,000 تنه نفوس لري، چي ډیری یې یهودیان دي، او د مسلمانانو او عیسویانو یو عرب لږکي هم پکښي مېشت دي.

د یافا ښار کنعانیانو په څلورمه زیږدیزه پېړۍ کي رامنځ ته کړ، او له هغه وخت راهیسي دا د سیمې لپاره یو ستر سوداګریز مرکز وو. د تاریخ په اوږدو کي د فلسطین ساحل وخت پر وخت د نفوسو ډېرېدلو شاهد وو، چي په سیمه کي یې تر ټولو ښه استوکنځای د یافا غونډۍ ګڼل کېده. دا ښار په لرغونو وختونو کي پرله پسې وده وکړه، او د فرعونانو، آشوريانو، بابليانو او یوناني واکمنیو او هڅوبونو سره یې ډیري نژدې اړیکي درلودې، څو چي په اخر کي د روم او بازنطیني واکمنۍ تر سرپرستي لاندي سو، او اوسیدونکي یې د لومړنیو خلکو څخه وه چي عیسویت یې ومانه. کله چې اسلامي لښکري فلسطین ته ننوتې ، عمرو بن العاص په هماغه کال کي چي عمر بن الخطاب بیت المقدس فتح کړ، نوموړي یافا لاسته راوړه. د عثماني دورې په ترڅ کي یافا په ځانګړې توګه په ۱۸۸۵ کال کي د لومړۍ ښاروالۍ شورا جوړه رامنځ ته کړه.

دا ښار د مدیترانې سمندرګي په ختیځ ساحل کې یو ځانګړی طبیعي موقعیت لري، چي د ۳۲.۳ درجو شمالي عرض البلد او ۳۴.۱۷ درجو ختیځ طول البلد په تقاطع کي پروت دی، او طبیعي عواملو یې د سیمي په جوړولو کي زیاته مرسته کړي، چي له همدې امله دا د فلسطین د لویدیځو دروازو څخه یوه دروازه ګڼل کیږي، او له اړخه یې فلسطین د مدیترانې حوزې له هیوادونو ، اروپا او افریقا سره نښلي. د یافا بندر د نړۍ یو له پخوانیو بندرونو څخه بلل کیږي، او له 4,000 کلونو څخه زیات وخت د سوداګریزو بېړیو جوګه پاته سوی دی. خو د ۱۹۶۵ کال د نومبر په ۳مه د یافا بندر د لویو کښتیو پر مخ وتړل سو، او پر ځای یې د اشدود بندر د بدیل په توګه وکارول سو. یافا بندر ددې سره سره بیا هم د کب نیولو، کوچنیو کښتیو او سیاحتي کښتيو یو ځانګړی ځای ګڼل کیږي.

یافا نن ورځ د تل ابیب څلور دویمه درجه ښارګوټي په ځان کي رانغاړي. دا ښار ۱۲ سیمې لري، چي په هغوی کي یې درې په عربانو پوري اړه لري.

په ۱۹۴۹ کال کي د اسراییلو حکومت پریکړه وکړه چي د یافا او تل ابیب ښارونه له اداري پلوه د "تل ابیب-جافا ښاروالۍ" په نوم د ښاروالۍ په نوي جوړښت کي سره یوځای کړي. دا پریکړه وروسته له هغه وسوه چي د ښار ډیری نښي بدلي سوې، او د یهودي سازمانونو لخوا د اپریل په ۲۶، ۱۹۴۸ کي د "ډرور عملیاتو" په نوم سیمه یهودي مېشه وګرځېدل.