د "لرغونې پاړسي" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added

Inline

د ۰۹:۵۰, ۱۱ جون ۲۰۱۱ بڼه

لرغونې پارسی پارسی زبان پارسی باستان

د ژبې کورنی	د هند-اروپایی ژبې د هیندو- اروپايي ژبې آريانۍ ژبه د لویدیځ آريانۍ ژبې ډله
رسمي ژبه په	د هخامنشیانو واکمني
توری	مېخي ليک
د ژبې د پرمختګ اداره	نشته

لرغونې پارسي (په پارسی:زبان پارسی باستان) د ایران د لویدیځو ژبو څخه یوه پخوانی ژبه ده چی په پخوانی ایران کی ویل کېده. په څلورمه پېړی کی د هخامنشیانو د واکمني رسمی ژبه په توکه ومښال شوه. پخوانی پارسی د هخامنشیانو د حکمرانو په وخت کی د نژدې ختیځ په بیلو بیلو سیمو کی پراخه شوه.

توری

د هخامنشیانو په واکمنې کی پخوانی پارسی، آرامی ژبه (Aramaic language) او اکدی ژبه (Akkadian language) رسمی ژبې ولې. د پاچا کارمندانو په ځانګړی ډول د رسمی یادښتونو لپاره د آرمی ژپې څخه کار اخیست. دغه آرمی ژبه د میخی لیک په واسطه لیکل کېده. په شپږمه ز. پیړۍ کې د داریوش ۱ په سپارښتنې نوي لیک دود جوړ شو، چې په ډ برینو څلو کې د حک کولو لپاره ورڅخه کار اخیستل کېده. د پارسی مېخی لیک ۳۲ توری لری چی په حقیقت کی سیلابونه (څپې) دی. د دغو تورو برسیره علامه (کوږ مېخ)() وجود لری چی کلمی سره بیلوی او پنځه خاصی علامې (میخونه) شته چی پاچا، خدای، اهورامزدا (د خدای نوم)، هېواد، خاوره معنی لری.

پاجا ( – chšájathija)
خدای ( – baga)
اهورامزدا ()
هېواد ( – búmiš)
خاوره ( – dahajauša)

د خاصو میخونو کارول ضرور نه دی پدی معنی چی د مثال په توګه د پاچا کلمه کېدای سی په یو خاص میخ او یا اتو سیلابو (څپو) لرونکو تورو باندی ولیکل سی.

@@ ۴ کرښه: / ۴ کرښه: @@
 |-
 |- id=infObrazek
-| style="text-align:center;" colspan="2"|[[File:Cuneiform inscriptions from Persepolis by Nickmard Khoey.jpg|300px]]<br />
+| style="text-align:center;" colspan="2"|[[دوتنه:Cuneiform inscriptions from Persepolis by Nickmard Khoey.jpg|300px]]<br />
 |-
 ! align="right" valign="top" | د ژبې کورنی
 |[[د هند-اروپایی ژبې]]
-*د هیندو- اروپايي ژبې
+* د هیندو- اروپايي ژبې
-**آريانۍ ژبه
+** آريانۍ ژبه
-***د لویدیځ آريانۍ ژبې ډله
+*** د لویدیځ آريانۍ ژبې ډله
 |-
 ! align="right" valign="top" |رسمي ژبه په
@@ ۲۷ کرښه: / ۲۷ کرښه: @@
 ==توری==
 د هخامنشیانو په واکمنې کی پخوانی پارسی، آرامی ژبه (Aramaic language) او [[اکدي ژبه|اکدی ژبه]] (Akkadian language) رسمی ژبې ولې. د پاچا کارمندانو په ځانګړی ډول د رسمی یادښتونو لپاره د آرمی ژپې څخه کار اخیست.
-دغه آرمی ژبه د [[میخی لیک]] په واسطه لیکل کېده. په شپږمه ز. پیړۍ کې د [[داریوش ۱| داریوش ۱]] په سپارښتنې نوي لیک دود جوړ شو، چې په ډ برینو څلو کې د حک کولو لپاره ورڅخه کار اخیستل کېده.
+دغه آرمی ژبه د [[میخی لیک]] په واسطه لیکل کېده. په شپږمه ز. پیړۍ کې د [[داریوش ۱]] په سپارښتنې نوي لیک دود جوړ شو، چې په ډ برینو څلو کې د حک کولو لپاره ورڅخه کار اخیستل کېده.
-د پارسی مېخی لیک ۳۲ توری لری چی په حقیقت کی سیلابونه (څپې) دی. د دغو تورو برسیره علامه (کوږ مېخ)([[File:OldPersian-WORD DIVIDER.svg|15px]]) وجود لری چی کلمی سره بیلوی او پنځه خاصی علامې (میخونه) شته چی پاچا، خدای،  اهورامزدا (د خدای نوم)، هېواد، خاوره معنی لری.
+د پارسی مېخی لیک ۳۲ توری لری چی په حقیقت کی سیلابونه (څپې) دی. د دغو تورو برسیره علامه (کوږ مېخ)([[دوتنه:OldPersian-WORD DIVIDER.svg|15px]]) وجود لری چی کلمی سره بیلوی او پنځه خاصی علامې (میخونه) شته چی پاچا، خدای، اهورامزدا (د خدای نوم)، هېواد، خاوره معنی لری.
-*پاجا ([[File:OldPersian-XSHAAYATHIYA.svg|15px]] – ''chšájathija'')
+* پاجا ([[دوتنه:OldPersian-XSHAAYATHIYA.svg|15px]] – ''chšájathija'')
-*خدای ([[File:OldPersian-BAGA.svg|15px]] – ''baga'')
+* خدای ([[دوتنه:OldPersian-BAGA.svg|15px]] – ''baga'')
-*اهورامزدا ([[File:OldPersian-AURAMAZDAAHA.svg|15px]])
+* اهورامزدا ([[دوتنه:OldPersian-AURAMAZDAAHA.svg|15px]])
-*هېواد  ([[File:OldPersian-BUUMISH.svg|15px]] – ''búmiš'')
+* هېواد ([[دوتنه:OldPersian-BUUMISH.svg|15px]] – ''búmiš'')
-*خاوره ([[File:OldPersian-DAHYAAUSH-2.svg|15px]] – ''dahajauša'')
+* خاوره ([[دوتنه:OldPersian-DAHYAAUSH-2.svg|15px]] – ''dahajauša'')
-د خاصو میخونو کارول ضرور نه دی پدی معنی چی د مثال په توګه د پاچا کلمه  کېدای سی په یو خاص میخ [[File:OldPersian-XSHAAYATHIYA.svg|18px]] او یا اتو سیلابو (څپو) [[File:Old Persian ya.png|15px]] [[File:Old Persian i.png|15px]] [[File:Old Persian θa.png|15px]] [[File:Old Persian ya.png|15px]] [[File:Old Persian a.png|15px]] [[File:Old Persian ša.png|15px]] [[File:Old Persian xa.png|15px]] لرونکو تورو باندی ولیکل سی.
+د خاصو میخونو کارول ضرور نه دی پدی معنی چی د مثال په توګه د پاچا کلمه کېدای سی په یو خاص میخ [[دوتنه:OldPersian-XSHAAYATHIYA.svg|18px]] او یا اتو سیلابو (څپو) [[دوتنه:Old Persian ya.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian i.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian θa.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian ya.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian a.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian ša.png|15px]] [[دوتنه:Old Persian xa.png|15px]] لرونکو تورو باندی ولیکل سی.
 [[وېشنيزه:پخوانی ژبې]]
 [[وېشنيزه:پارسي ژبه]]
 [[bg:Староперсийски език]]
 [[ckb:زمانی فارسیی کۆن]]
+[[cs:Stará perština]]
 [[da:Oldpersisk (sprog)]]
 [[de:Altpersische Sprache]]
@@ ۵۶ کرښه: / ۵۸ کرښه: @@
 [[no:Gammelpersisk]]
 [[pl:Język staroperski]]
+[[pt:Língua persa antiga]]
+[[ru:Древнеперсидский язык]]
+[[simple:Old Persian language]]
+[[sv:Fornpersiska]]
+[[th:ภาษาเปอร์เซียโบราณ]]
+[[zh:古波斯語]]