د "ژونکه" د بڼو تر مېنځ توپير

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته
۴ کرښه: ۴ کرښه:
'''ژونکه''' د ژوند يو بنسټيز فعال واحد دی. د لومړي ځل لپاره [[روبېرټ هوک]] دا وموندل چې ژونکه د ټولو ژونديو اورګانيزمونو يو عملي واحد دی، او ټول ژوندي له همدغه واحد نه جوړ دي. په ژوندي اورګانيزمونو کې دا تر ټولو وړوکی واحد دی، چې د ژوند د رامنځ ته کېدو د خښتې په توګه هم ياده شوې.<ref name="Alberts2002">[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=Cell+Movements+and+the+Shaping+of+the+Vertebrate+Body+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+374635%5Buid%5D&rid=mboc4.section.3919 Cell Movements and the Shaping of the Vertebrate Body] in Chapter 21 of ''[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=cell+biology+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+373693%5Buid%5D&rid=mboc4 د ژونکې ماليکيولي ژونپوهنه]'' څلورم چاپ, سمونګر Bruce Alberts (2002) published by Garland Science.<br /> The Alberts text discusses how the "cellular building blocks" move to shape developing [[embryo]]s. It is also common to describe small molecules such as [[amino acid]]s as "[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=%22all+cells%22+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+372023%5Buid%5D&rid=mboc4.section.4#23 molecular building blocks]".</ref> ځينې اروګانيزمونه، لکه باکتريا د يوژونکيزو (د يوې ژونکې نه جوړ ژواندي) په ډله کې شمېرل کېږي. نور اورګانيزمونه، لکه انسانان بيا د ګڼ ژوکنيزو د ډلې دي. انسانان نژدې له ۱۰۰ ټريليون يا 10<sup>14</sup> ژونکو; چې د ژونکو عادي اندازه يې 10&nbsp;[[مايکروميټر|µm]] دی او د ژونکو عادي حجم يې 1&nbsp;[[نانوګرام]] دی جوړ شوي. په انسانانو کې تر ټولو لويې ژونکې نژدې 135&nbsp;µm دي چې د شمزۍ تار په قدامي برخې ترې جوړې دي همدا شان په مرکنډۍ کې د ګرانيول ژونکې تر ټولو وړې ژونکې دي چې اندازه يې نژدې 4&nbsp;µm دی، د انساني بدن تر ټولو اوږدې ژونکې بيا سېډويونيپولر يا ناسمې يوقطبي ژونکې دي چې د پښو له ګوتو نه د ماغزو غوړګې پورې رسېږي.<ref>{{YouTube|id=EvrWHa1PLUQ|title=Integrative Biology 131 - Lecture 03: Skeletal System}} first 12 minutes of the lecture covers cells (by Marian Diamond).</ref> په طبيعت کې تر ټولو لويه پېژندل شوې ژونکه د [[اوښمرغه]] هغه ناالقاح شوې هغۍ ده چې وزن يې نژدې 3.3 پونډو ته رسېږي.<ref>{{cite book | last = Campbell | first = Neil A. | authorlink = | coauthors = Brad Williamson; Robin J. Heyden | title = Biology: Exploring Life | publisher = Pearson Prentice Hall | date = 2006 | location = Boston, Massachusetts | pages = | url = http://www.phschool.com/el_marketing.html | doi = | id = | isbn = 0-13-250882-6 }}</ref><ref>{{cite web|author=Mitzi Perdue |url=http://www.eggscape.com/birds.htm |title=Facts about Birds and Eggs |accessdate=2010-04-15}}</ref>
'''ژونکه''' د ژوند يو بنسټيز فعال واحد دی. د لومړي ځل لپاره [[روبېرټ هوک]] دا وموندل چې ژونکه د ټولو ژونديو اورګانيزمونو يو عملي واحد دی، او ټول ژوندي له همدغه واحد نه جوړ دي. په ژوندي اورګانيزمونو کې دا تر ټولو وړوکی واحد دی، چې د ژوند د رامنځ ته کېدو د خښتې په توګه هم ياده شوې.<ref name="Alberts2002">[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=Cell+Movements+and+the+Shaping+of+the+Vertebrate+Body+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+374635%5Buid%5D&rid=mboc4.section.3919 Cell Movements and the Shaping of the Vertebrate Body] in Chapter 21 of ''[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=cell+biology+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+373693%5Buid%5D&rid=mboc4 د ژونکې ماليکيولي ژونپوهنه]'' څلورم چاپ, سمونګر Bruce Alberts (2002) published by Garland Science.<br /> The Alberts text discusses how the "cellular building blocks" move to shape developing [[embryo]]s. It is also common to describe small molecules such as [[amino acid]]s as "[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=%22all+cells%22+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+372023%5Buid%5D&rid=mboc4.section.4#23 molecular building blocks]".</ref> ځينې اروګانيزمونه، لکه باکتريا د يوژونکيزو (د يوې ژونکې نه جوړ ژواندي) په ډله کې شمېرل کېږي. نور اورګانيزمونه، لکه انسانان بيا د ګڼ ژوکنيزو د ډلې دي. انسانان نژدې له ۱۰۰ ټريليون يا 10<sup>14</sup> ژونکو; چې د ژونکو عادي اندازه يې 10&nbsp;[[مايکروميټر|µm]] دی او د ژونکو عادي حجم يې 1&nbsp;[[نانوګرام]] دی جوړ شوي. په انسانانو کې تر ټولو لويې ژونکې نژدې 135&nbsp;µm دي چې د شمزۍ تار په قدامي برخې ترې جوړې دي همدا شان په مرکنډۍ کې د ګرانيول ژونکې تر ټولو وړې ژونکې دي چې اندازه يې نژدې 4&nbsp;µm دی، د انساني بدن تر ټولو اوږدې ژونکې بيا سېډويونيپولر يا ناسمې يوقطبي ژونکې دي چې د پښو له ګوتو نه د ماغزو غوړګې پورې رسېږي.<ref>{{YouTube|id=EvrWHa1PLUQ|title=Integrative Biology 131 - Lecture 03: Skeletal System}} first 12 minutes of the lecture covers cells (by Marian Diamond).</ref> په طبيعت کې تر ټولو لويه پېژندل شوې ژونکه د [[اوښمرغه]] هغه ناالقاح شوې هغۍ ده چې وزن يې نژدې 3.3 پونډو ته رسېږي.<ref>{{cite book | last = Campbell | first = Neil A. | authorlink = | coauthors = Brad Williamson; Robin J. Heyden | title = Biology: Exploring Life | publisher = Pearson Prentice Hall | date = 2006 | location = Boston, Massachusetts | pages = | url = http://www.phschool.com/el_marketing.html | doi = | id = | isbn = 0-13-250882-6 }}</ref><ref>{{cite web|author=Mitzi Perdue |url=http://www.eggscape.com/birds.htm |title=Facts about Birds and Eggs |accessdate=2010-04-15}}</ref>


په ۱۸۳۵ ز. کال کې، د ژونکې د تيوري د غځولو نه دمخه، جان اېواجلسټا پورکيانه د مايکروسکوپ لاندې د بوټي د ووب د کتنې وروسته وړې وړې زرې وليدلې. د ژونکې تيوري، د لومړي ځل لپاره د ماتياس جاکوب شلايدن او تيودور شوان لخوا پرمخ بيول شوه، د همدې تيوري له مخې اورګانيزمونه له يوه او ډېرو سلولونو يا ژونکو نه جوړ شوي، او ټولې ژونکې د پخوانيو ژونکو نه رامېنځ ته شوي، همداراز د يوه اورګانيزم د ژوند ټولې کړنې د ژونکو له مېنځ نه سرچينه اخلي، او ټولې ژونکې په ځان کې وراثتي مالومات لري چې د ژونکې کړنې اداره کولو سره راتلونکو توکمونو ته ارثي مالومات هم لېږدوي.<ref>{{cite book
In 1835, before the final cell theory was developed, [[Jan Evangelista Purkyně]] observed small "granules" while looking at the plant tissue through a microscope. The [[cell theory]], first developed in 1839 by [[Matthias Jakob Schleiden]] and [[Theodor Schwann]], states that all organisms are composed of one or more cells, that all cells come from preexisting cells, that vital functions of an organism occur within cells, and that all cells contain the [[genetics|hereditary information]] necessary for regulating cell functions and for transmitting information to the next generation of cells.<ref>{{cite book
| last = Maton
| last = Maton
| first = Anthea
| first = Anthea

د ۱۶:۰۸, ۲۱ نومبر ۲۰۱۰ بڼه

د يوه کورک د جوړښت انځور چې روبېرټ هوک ته د مايکروسکوپ لاندې ښکاره شوی. دا هغه مهال و چې د سېل يا سلول لغت د لومړي ځل لپاره د ژوانديو د بنسټيز واحد د څرګندولو لپاره وکارېده
يوه سټېن شوې ژونکه

ژونکه د ژوند يو بنسټيز فعال واحد دی. د لومړي ځل لپاره روبېرټ هوک دا وموندل چې ژونکه د ټولو ژونديو اورګانيزمونو يو عملي واحد دی، او ټول ژوندي له همدغه واحد نه جوړ دي. په ژوندي اورګانيزمونو کې دا تر ټولو وړوکی واحد دی، چې د ژوند د رامنځ ته کېدو د خښتې په توګه هم ياده شوې.[۱] ځينې اروګانيزمونه، لکه باکتريا د يوژونکيزو (د يوې ژونکې نه جوړ ژواندي) په ډله کې شمېرل کېږي. نور اورګانيزمونه، لکه انسانان بيا د ګڼ ژوکنيزو د ډلې دي. انسانان نژدې له ۱۰۰ ټريليون يا 1014 ژونکو; چې د ژونکو عادي اندازه يې 10 µm دی او د ژونکو عادي حجم يې 1 نانوګرام دی جوړ شوي. په انسانانو کې تر ټولو لويې ژونکې نژدې 135 µm دي چې د شمزۍ تار په قدامي برخې ترې جوړې دي همدا شان په مرکنډۍ کې د ګرانيول ژونکې تر ټولو وړې ژونکې دي چې اندازه يې نژدې 4 µm دی، د انساني بدن تر ټولو اوږدې ژونکې بيا سېډويونيپولر يا ناسمې يوقطبي ژونکې دي چې د پښو له ګوتو نه د ماغزو غوړګې پورې رسېږي.[۲] په طبيعت کې تر ټولو لويه پېژندل شوې ژونکه د اوښمرغه هغه ناالقاح شوې هغۍ ده چې وزن يې نژدې 3.3 پونډو ته رسېږي.[۳][۴]

په ۱۸۳۵ ز. کال کې، د ژونکې د تيوري د غځولو نه دمخه، جان اېواجلسټا پورکيانه د مايکروسکوپ لاندې د بوټي د ووب د کتنې وروسته وړې وړې زرې وليدلې. د ژونکې تيوري، د لومړي ځل لپاره د ماتياس جاکوب شلايدن او تيودور شوان لخوا پرمخ بيول شوه، د همدې تيوري له مخې اورګانيزمونه له يوه او ډېرو سلولونو يا ژونکو نه جوړ شوي، او ټولې ژونکې د پخوانيو ژونکو نه رامېنځ ته شوي، همداراز د يوه اورګانيزم د ژوند ټولې کړنې د ژونکو له مېنځ نه سرچينه اخلي، او ټولې ژونکې په ځان کې وراثتي مالومات لري چې د ژونکې کړنې اداره کولو سره راتلونکو توکمونو ته ارثي مالومات هم لېږدوي.[۵]

The word cell comes from the Latin cellula, meaning, a small room. The descriptive term for the smallest living biological structure was coined by Robert Hooke in a book he published in 1665 when he compared the cork cells he saw through his microscope to the small rooms monks lived in.[۶]

اناتومي

د باکټريا ژونکه





















سرچينې

  1. Cell Movements and the Shaping of the Vertebrate Body in Chapter 21 of د ژونکې ماليکيولي ژونپوهنه څلورم چاپ, سمونګر Bruce Alberts (2002) published by Garland Science.
    The Alberts text discusses how the "cellular building blocks" move to shape developing embryos. It is also common to describe small molecules such as amino acids as "molecular building blocks".
  2. Integrative Biology 131 - Lecture 03: Skeletal System پر يوټيوب باندې first 12 minutes of the lecture covers cells (by Marian Diamond).
  3. Campbell, Neil A. (2006). Biology: Exploring Life. Boston, Massachusetts: Pearson Prentice Hall. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-13-250882-6. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  4. Mitzi Perdue. "Facts about Birds and Eggs". د لاسرسي‌نېټه ۱۵ اپرېل ۲۰۱۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  5. Maton, Anthea (1997). Cells Building Blocks of Life. New Jersey: Prentice Hall. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-13-423476-6. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  6. "... I could exceedingly plainly perceive it to be all perforated and porous, much like a Honey-comb, but that the pores of it were not regular [..] these pores, or cells, [..] were indeed the first microscopical pores I ever saw, and perhaps, that were ever seen, for I had not met with any Writer or Person, that had made any mention of them before this. . ." – Hooke describing his observations on a thin slice of cork. Robert Hooke