د "غزل" د بڼو تر مېنځ توپير
و د "غزل" ژغورنه لرې شوه |
و ←top: Typo fixing using AWB |
||
۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
{{غځول}} |
{{غځول}} |
||
'''غزل''' د [[عربي]] ژبې يو لغت دی او [[پښتو]] ته د [[فارسي]] د لارې راغلی دی. د دغه لغت لفظي مانا د ښځو سره خبرې دي خو اديبان شاعران يې د محبوب د ښايست او ښکلا د ستاينې هغه شعري |
'''غزل''' د [[عربي]] ژبې يو لغت دی او [[پښتو]] ته د [[فارسي]] د لارې راغلی دی. د دغه لغت لفظي مانا د ښځو سره خبرې دي خو اديبان شاعران يې د محبوب د ښايست او ښکلا د ستاينې هغه شعري ټولگي ته وايي چې لومړنۍ دوه کرښې يا مصرعې يې يو شان وزن (څپې يا سېلاب)، قافيه او رديف ولري چې دې ته مطلع هم وايي. په درېمه مصرعه يې د وزن يا سېلاب قيد وي خو د قافيې او رديف تر قېد لاندې نه وي. ورپسې بيا په څلورمه مصرعه کې لکه د لمړنۍ مصرعې د وزن، قافيې او رديف قيد لازمي دی او په همدې توگه مخکې ځي. |
||
د شعرونو د شمار او مضمون قيد پرې نشته خو عموماُ خلک په غزل کې د لږ نه لږ پينځه شعرونه ليکي. د مضمون دې آزادۍ غزل ډېر خوندور کړی دی او دغسې په يو غزل کې د محبوب ښايست، د هغه نه |
د شعرونو د شمار او مضمون قيد پرې نشته خو عموماُ خلک په غزل کې د لږ نه لږ پينځه شعرونه ليکي. د مضمون دې آزادۍ غزل ډېر خوندور کړی دی او دغسې په يو غزل کې د محبوب ښايست، د هغه نه گيله، د وخت د حکمران نه فرياد، د تصوف معراج غوندې مضمونونه پکې ځايېدی شي. په قافيه او رديف پوهېدل دومره گران نه دی خو د وزن يا سېلاب خبره بيا ځانته وضاحت غواړي او د دې څرگندونې لپاره به د حمزه بابا دا غزل وړاندې کړو چې وايي: |
||
<center> |
<center> |
||
تا چې سبا وکه سبا نه راځي |
تا چې سبا وکه سبا نه راځي |
||
۱۴ کرښه: | ۱۴ کرښه: | ||
را شي په هر چا خو په ما نه را ځي |
را شي په هر چا خو په ما نه را ځي |
||
</center> |
</center> |
||
دغه دواړه مصرعې يو شان سېلاب يا وزن لري او دغسې په هره مصرعه کې ١١، ١١ څپې دي. نو شاعر ته پکار دی چې که د خپل شعر وزن کچ کوي نو په څپو کې دې ووېشي او پخپله به پرې پوه شي. |
دغه دواړه مصرعې يو شان سېلاب يا وزن لري او دغسې په هره مصرعه کې ١١، ١١ څپې دي. نو شاعر ته پکار دی چې که د خپل شعر وزن کچ کوي نو په څپو کې دې ووېشي او پخپله به پرې پوه شي. |
||
۲۳ کرښه: | ۲۲ کرښه: | ||
څو ځله بيا وکړي خو بيا نه راځي |
څو ځله بيا وکړي خو بيا نه راځي |
||
<br /> |
<br /> |
||
ښکليه چې موسکی په ټيټو |
ښکليه چې موسکی په ټيټو سترگو شې |
||
<br /> |
<br /> |
||
هېڅ دې اندازه د ښکلا نه راځي |
هېڅ دې اندازه د ښکلا نه راځي |
||
<br /> |
<br /> |
||
ووايه زاهد ته |
ووايه زاهد ته گناه زه کوم |
||
<br /> |
<br /> |
||
زور يې خو کمبخته په تا نه راځي |
زور يې خو کمبخته په تا نه راځي |
||
۳۳ کرښه: | ۳۲ کرښه: | ||
عشق دی لکه وخت، اوسه حمزه پکې |
عشق دی لکه وخت، اوسه حمزه پکې |
||
<br /> |
<br /> |
||
تل وي په |
تل وي په تگ بېرته په شا نه راځي |
||
</center> |
</center> |
||
د غزل د ښکلا او شهرت وجه دده |
د غزل د ښکلا او شهرت وجه دده سادگي، د مصرعو ښايست، د ژبې خوږوالی او د مضمون آزادي ده. اوس که غزل څوک نور خوږوي نو هغه د تخيل ښکلا ده، نازک خيالي ده، خوندور تشبيحات دي، اشارات او کنايات دي. چېرته چې په [[پښتو]] کې د ساده غزل خبره راځي نو هغه بيا د [[حمزه بابا]] نه سلهاوو کاله وړاندې [[اکبر زمينداوري]] ليکلی دی، چې په دې توگه دی: |
||
<center> |
<center> |
||
۴۵ کرښه: | ۴۴ کرښه: | ||
که مې وژنې که مې پېرې ستا رضا ده |
که مې وژنې که مې پېرې ستا رضا ده |
||
<br /> |
<br /> |
||
دغه ستا د نغري سور |
دغه ستا د نغري سور انگار په سر وړم |
||
<br /> |
<br /> |
||
ستا د تورو څڼو خيال هسې طويل دی |
ستا د تورو څڼو خيال هسې طويل دی |
||
۵۱ کرښه: | ۵۰ کرښه: | ||
تل په زړه کې دغه فکر زه اکبر وړم |
تل په زړه کې دغه فکر زه اکبر وړم |
||
</center> |
</center> |
||
[[وېشنيزه:د شعر ډولونه]] |
[[وېشنيزه:د شعر ډولونه]] |
د ۱۹:۲۹, ۵ جون ۲۰۱۶ بڼه
اوږده ليکنه |
---|
غزل د عربي ژبې يو لغت دی او پښتو ته د فارسي د لارې راغلی دی. د دغه لغت لفظي مانا د ښځو سره خبرې دي خو اديبان شاعران يې د محبوب د ښايست او ښکلا د ستاينې هغه شعري ټولگي ته وايي چې لومړنۍ دوه کرښې يا مصرعې يې يو شان وزن (څپې يا سېلاب)، قافيه او رديف ولري چې دې ته مطلع هم وايي. په درېمه مصرعه يې د وزن يا سېلاب قيد وي خو د قافيې او رديف تر قېد لاندې نه وي. ورپسې بيا په څلورمه مصرعه کې لکه د لمړنۍ مصرعې د وزن، قافيې او رديف قيد لازمي دی او په همدې توگه مخکې ځي. د شعرونو د شمار او مضمون قيد پرې نشته خو عموماُ خلک په غزل کې د لږ نه لږ پينځه شعرونه ليکي. د مضمون دې آزادۍ غزل ډېر خوندور کړی دی او دغسې په يو غزل کې د محبوب ښايست، د هغه نه گيله، د وخت د حکمران نه فرياد، د تصوف معراج غوندې مضمونونه پکې ځايېدی شي. په قافيه او رديف پوهېدل دومره گران نه دی خو د وزن يا سېلاب خبره بيا ځانته وضاحت غواړي او د دې څرگندونې لپاره به د حمزه بابا دا غزل وړاندې کړو چې وايي: تا چې سبا وکه سبا نه راځي
دا که مونږ په څپو کې ووېشو نو داسې راځي تا چې س با و که س با نه را ځي
دغه دواړه مصرعې يو شان سېلاب يا وزن لري او دغسې په هره مصرعه کې ١١، ١١ څپې دي. نو شاعر ته پکار دی چې که د خپل شعر وزن کچ کوي نو په څپو کې دې ووېشي او پخپله به پرې پوه شي. بيا يې نو په بيا دی څه باور په تا
د غزل د ښکلا او شهرت وجه دده سادگي، د مصرعو ښايست، د ژبې خوږوالی او د مضمون آزادي ده. اوس که غزل څوک نور خوږوي نو هغه د تخيل ښکلا ده، نازک خيالي ده، خوندور تشبيحات دي، اشارات او کنايات دي. چېرته چې په پښتو کې د ساده غزل خبره راځي نو هغه بيا د حمزه بابا نه سلهاوو کاله وړاندې اکبر زمينداوري ليکلی دی، چې په دې توگه دی: چې مدام زه ستا و مخ وته نظر وړم
|