د "پینځم چارلز" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته |
د سمون لنډیز نسته |
||
| ۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
{{مالوماتبکس |
|||
|name =Charles V |
|||
|image =Titian - Portrait of Charles V Seated - WGA22964.jpg |
|||
|caption =Charles V by [[Titian]], 1548. [[Alte Pinakothek]], Munich, Germany |
|||
|reign ={{nowrap|28 June 1519 – 27 August 1556{{small|<ref>Date of Charles's abdication; on 24 February 1558, the college of electors assembled at Frankfort accepted the instrument of Charles V's imperial resignation and declared the election of Ferdinand as emperor [https://books.google.com/books?id=DUwLAAAAIAAJ&pg=PA716 p. 716], [https://books.google.com/books?id=nPwQAAAAIAAJ&pg=PA182 p. 182]</ref>}}}} |
|||
|coronation =26 October 1520 {{small|(Germany)}}<br>22 February 1530 {{small|(Italy)}}<br>24 February 1530 {{small|(Empire)}} |
|||
|succession =[[Holy Roman Emperor]]<br>[[King of Germany]] and [[King of Italy|Italy]] |
|||
|predecessor =[[Maximilian I, Holy Roman Emperor|Maximilian I]] |
|||
|successor =[[Ferdinand I, Holy Roman Emperor|Ferdinand I]] |
|||
|succession1 =[[Archduke of Austria]] |
|||
|reign1 =12 January 1519 – 28 April 1521 |
|||
|predecessor1 =[[Maximilian I, Holy Roman Emperor|Maximilian I]] |
|||
|successor1 =[[Ferdinand I, Holy Roman Emperor|Ferdinand I]] |
|||
|succession2 =[[King of Spain]] |
|||
|reign2 =23 January 1516 – <br> 16 January 1556 |
|||
|predecessor2 =[[Joanna I of Castile|Joanna I]] |
|||
|successor2 =[[Philip II of Spain|Philip II]] |
|||
|reg-type2 =Co-monarch |
|||
|regent2 =[[Joanna I of Castile|Joanna I]] |
|||
|succession3 =[[Seventeen Provinces|Lord of the Netherlands]] <br>[[Duke of Burgundy]] |
|||
|reign3 =25 September 1506 –<br> 25 October 1555{{small|<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=idjdQOYlK-4C&pg=PA39 |title=Abdication of Brussels |publisher= |accessdate=8 June 2012}}</ref>}} |
|||
|predecessor3 =[[Philip I of Castile|Philip IV]] |
|||
|successor3 =[[Philip II of Spain|Philip V]] |
|||
|spouse =[[Isabella of Portugal]] |
|||
|issue =[[Philip II of Spain]]<br />[[Maria of Austria, Holy Roman Empress]]<br />[[Joanna of Austria, Princess of Portugal|Joanna, Princess of Portugal]]<br />[[John of Austria]] (''illegitimate'')<br />[[Margaret of Parma|Margaret, Duchess of Parma]] (''illegitimate'') |
|||
|house =[[House of Habsburg]] |
|||
|father =[[Philip I of Castile]] |
|||
|mother =[[Joanna I of Castile]] |
|||
|birth_date =24 February 1500 |
|||
|birth_place =[[Ghent]], Flanders |
|||
|death_date =21 September 1558 (aged 58) |
|||
|death_place =[[Monastery of Yuste|Yuste]], Spain |
|||
|place of burial=[[El Escorial]], [[San Lorenzo de El Escorial]], Spain |
|||
|religion =[[Roman Catholicism]] |
|||
|signature =Firma_Emperador_Carlos_V.svg |
|||
|death_cause = black plague |
|||
}} |
|||
'''پنځم چارلز''' د روم امراتور Charles V - Holy Roman emperor داوسني [[بلجیم]] په ګنت فلاندر کې د ۱۵۰۰ پېړی د فیبروري په ۲۴ زېږېدلی او د سپتمبر په ۲۱ کال ۱۵۵۸ د هسپانیا په جورونیمو کې مړ شوی. د روم امپراطور او د هسپانیا پادشاه چارلز د اولنی فیلیپ زوی وو چې د پلار له مرګ نه وروسته ېې د چارلز ترور چې په اتریش کې وه د چارلز سرپرستی کوله. په ۱۶ کلنی کې ېې د هسپانیا په اراګون او کاستیل باندې د خپلې مور په مرستې حکومت پېل کړ چارلز په دې وخت کې له تېر پادشاه نه پاتې چارواکو ته دندې وسپارلې چې د کاستیل ښار اداري کارونه ېې د تېر پادشاه مشاور ته وسپارلې او خپله د بروکسل پادشاه شو . په ۱۵۱۷ کې بیا هسپانیا ته ولاړ چارلز چې ژوند ېې په اتریش کې د پلار له خوا ترور سره تېر کړی وو د هسپانیا په کلتور او ژبه سم نه پوهېده. او په همدې وجه ېې په هسپانیا کې د نورګوندیانو په ذریعه حکومت تاسیس کړ. چې حکومت ېې نه ډېر موثر او نه ډېر بې کفایته وو. دوه نیم کاله په [[هسپانیا]] که له تېرېدو وروسته ېې نیکه له جرمني خط ورلېږه او په دې وخت کې د جرمني د پادشاه کېدو لپاره انتخابات وو چې چارلز پکې د اول فرانسیس په مقابل کې ځان کاندید کړ چې په ۱۵۲۰ کې د جرمني تاجداره پادشاه شو. په دې وخت کې د لودر په نامه کس د عیسویت په اړه د اصلاحاتو نظریات خپاره کړي وو چې په جرمني کې دوه ډلې عیسویان وو یو د پروتستان او بله ډله کتلویک عیسویان چې لودر د پروتستېزم په نامه نظریات لرل. چارلز له لودرېزم یا پروتستېزم سره مخالفت وښود او له دوي سره ېې جنګ اعلان کړ. په دې وخت کې د فرانسې اول فرانسیس د چارلز په راپرځولو پېل کړی وو چې له فرانسیس سره ېې د پاویا په نامه جګړه وکړه او شکست ېې ورکړ. له بلې خوا په ۱۵۲۰ کې د عثمانیانو خلافت پر اروپا یو ځل بیا فشار زېات کړ او په اتریش ېې حمله وکړه. په ځای د دې چې چارلز مستقیما [[د عثمانیانو امپراطوري]] سره مقابله وکړي په روم ېې حمله وکړه او د روم له نیولو وروسته ېې د هغه ځای کتلویک عیسویانو ته وویل چې د لودریانو یا پرتستانو سره د ګډ ژوند کولو لارې پېدا کړي چې بلاخره د عیسویانو دوه ډلې ېې سره یوځای کړې او لوی پوځ ېې ترې جوړ کړ چې د سلیمان پادشاه چې په اتریش ېې حمله کړې وه له شکست سره مخ کړ او دلته ېې خپل ورور مسول کړ. او خپله بېرته د هسپانیا په لور ولاړ چې هلته ېې یواځې ژوند اختیار کړ او د ژوند په آخر کې ېې له خپل زوی سره د فرانسې په جنګ کې د اقتصاد پیاوړي کولو کې مرسته وکړه او له خپلې لور سره ېې د هغو کسانو په اعدامولو کې چې د عیسویت له نظره مرتد یا بې دېنه ول مرسته وکړه. |
'''پنځم چارلز''' د روم امراتور Charles V - Holy Roman emperor داوسني [[بلجیم]] په ګنت فلاندر کې د ۱۵۰۰ پېړی د فیبروري په ۲۴ زېږېدلی او د سپتمبر په ۲۱ کال ۱۵۵۸ د هسپانیا په جورونیمو کې مړ شوی. د روم امپراطور او د هسپانیا پادشاه چارلز د اولنی فیلیپ زوی وو چې د پلار له مرګ نه وروسته ېې د چارلز ترور چې په اتریش کې وه د چارلز سرپرستی کوله. په ۱۶ کلنی کې ېې د هسپانیا په اراګون او کاستیل باندې د خپلې مور په مرستې حکومت پېل کړ چارلز په دې وخت کې له تېر پادشاه نه پاتې چارواکو ته دندې وسپارلې چې د کاستیل ښار اداري کارونه ېې د تېر پادشاه مشاور ته وسپارلې او خپله د بروکسل پادشاه شو . په ۱۵۱۷ کې بیا هسپانیا ته ولاړ چارلز چې ژوند ېې په اتریش کې د پلار له خوا ترور سره تېر کړی وو د هسپانیا په کلتور او ژبه سم نه پوهېده. او په همدې وجه ېې په هسپانیا کې د نورګوندیانو په ذریعه حکومت تاسیس کړ. چې حکومت ېې نه ډېر موثر او نه ډېر بې کفایته وو. دوه نیم کاله په [[هسپانیا]] که له تېرېدو وروسته ېې نیکه له جرمني خط ورلېږه او په دې وخت کې د جرمني د پادشاه کېدو لپاره انتخابات وو چې چارلز پکې د اول فرانسیس په مقابل کې ځان کاندید کړ چې په ۱۵۲۰ کې د جرمني تاجداره پادشاه شو. په دې وخت کې د لودر په نامه کس د عیسویت په اړه د اصلاحاتو نظریات خپاره کړي وو چې په جرمني کې دوه ډلې عیسویان وو یو د پروتستان او بله ډله کتلویک عیسویان چې لودر د پروتستېزم په نامه نظریات لرل. چارلز له لودرېزم یا پروتستېزم سره مخالفت وښود او له دوي سره ېې جنګ اعلان کړ. په دې وخت کې د فرانسې اول فرانسیس د چارلز په راپرځولو پېل کړی وو چې له فرانسیس سره ېې د پاویا په نامه جګړه وکړه او شکست ېې ورکړ. له بلې خوا په ۱۵۲۰ کې د عثمانیانو خلافت پر اروپا یو ځل بیا فشار زېات کړ او په اتریش ېې حمله وکړه. په ځای د دې چې چارلز مستقیما [[د عثمانیانو امپراطوري]] سره مقابله وکړي په روم ېې حمله وکړه او د روم له نیولو وروسته ېې د هغه ځای کتلویک عیسویانو ته وویل چې د لودریانو یا پرتستانو سره د ګډ ژوند کولو لارې پېدا کړي چې بلاخره د عیسویانو دوه ډلې ېې سره یوځای کړې او لوی پوځ ېې ترې جوړ کړ چې د سلیمان پادشاه چې په اتریش ېې حمله کړې وه له شکست سره مخ کړ او دلته ېې خپل ورور مسول کړ. او خپله بېرته د هسپانیا په لور ولاړ چې هلته ېې یواځې ژوند اختیار کړ او د ژوند په آخر کې ېې له خپل زوی سره د فرانسې په جنګ کې د اقتصاد پیاوړي کولو کې مرسته وکړه او له خپلې لور سره ېې د هغو کسانو په اعدامولو کې چې د عیسویت له نظره مرتد یا بې دېنه ول مرسته وکړه. |
||
د ۱۹:۳۱, ۲ فبروري ۲۰۱۶ بڼه
| Titian - Portrait of Charles V Seated - WGA22964.jpg Charles V by Titian, 1548. Alte Pinakothek, Munich, Germany | |
پنځم چارلز د روم امراتور Charles V - Holy Roman emperor داوسني بلجیم په ګنت فلاندر کې د ۱۵۰۰ پېړی د فیبروري په ۲۴ زېږېدلی او د سپتمبر په ۲۱ کال ۱۵۵۸ د هسپانیا په جورونیمو کې مړ شوی. د روم امپراطور او د هسپانیا پادشاه چارلز د اولنی فیلیپ زوی وو چې د پلار له مرګ نه وروسته ېې د چارلز ترور چې په اتریش کې وه د چارلز سرپرستی کوله. په ۱۶ کلنی کې ېې د هسپانیا په اراګون او کاستیل باندې د خپلې مور په مرستې حکومت پېل کړ چارلز په دې وخت کې له تېر پادشاه نه پاتې چارواکو ته دندې وسپارلې چې د کاستیل ښار اداري کارونه ېې د تېر پادشاه مشاور ته وسپارلې او خپله د بروکسل پادشاه شو . په ۱۵۱۷ کې بیا هسپانیا ته ولاړ چارلز چې ژوند ېې په اتریش کې د پلار له خوا ترور سره تېر کړی وو د هسپانیا په کلتور او ژبه سم نه پوهېده. او په همدې وجه ېې په هسپانیا کې د نورګوندیانو په ذریعه حکومت تاسیس کړ. چې حکومت ېې نه ډېر موثر او نه ډېر بې کفایته وو. دوه نیم کاله په هسپانیا که له تېرېدو وروسته ېې نیکه له جرمني خط ورلېږه او په دې وخت کې د جرمني د پادشاه کېدو لپاره انتخابات وو چې چارلز پکې د اول فرانسیس په مقابل کې ځان کاندید کړ چې په ۱۵۲۰ کې د جرمني تاجداره پادشاه شو. په دې وخت کې د لودر په نامه کس د عیسویت په اړه د اصلاحاتو نظریات خپاره کړي وو چې په جرمني کې دوه ډلې عیسویان وو یو د پروتستان او بله ډله کتلویک عیسویان چې لودر د پروتستېزم په نامه نظریات لرل. چارلز له لودرېزم یا پروتستېزم سره مخالفت وښود او له دوي سره ېې جنګ اعلان کړ. په دې وخت کې د فرانسې اول فرانسیس د چارلز په راپرځولو پېل کړی وو چې له فرانسیس سره ېې د پاویا په نامه جګړه وکړه او شکست ېې ورکړ. له بلې خوا په ۱۵۲۰ کې د عثمانیانو خلافت پر اروپا یو ځل بیا فشار زېات کړ او په اتریش ېې حمله وکړه. په ځای د دې چې چارلز مستقیما د عثمانیانو امپراطوري سره مقابله وکړي په روم ېې حمله وکړه او د روم له نیولو وروسته ېې د هغه ځای کتلویک عیسویانو ته وویل چې د لودریانو یا پرتستانو سره د ګډ ژوند کولو لارې پېدا کړي چې بلاخره د عیسویانو دوه ډلې ېې سره یوځای کړې او لوی پوځ ېې ترې جوړ کړ چې د سلیمان پادشاه چې په اتریش ېې حمله کړې وه له شکست سره مخ کړ او دلته ېې خپل ورور مسول کړ. او خپله بېرته د هسپانیا په لور ولاړ چې هلته ېې یواځې ژوند اختیار کړ او د ژوند په آخر کې ېې له خپل زوی سره د فرانسې په جنګ کې د اقتصاد پیاوړي کولو کې مرسته وکړه او له خپلې لور سره ېې د هغو کسانو په اعدامولو کې چې د عیسویت له نظره مرتد یا بې دېنه ول مرسته وکړه.