د "جرمني" د بڼو تر مېنځ توپير

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Content deleted Content added
د سمون لنډیز نسته
د سمون لنډیز نسته
۵ کرښه: ۵ کرښه:
د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملګرو ملتونو ، ناټو، G8 ، اروپايي اتحاديې او 5+1 په څير سازمانونو غړى هم دى. له دوهم نړيوال جنګ وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو.
د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملګرو ملتونو ، ناټو، G8 ، اروپايي اتحاديې او 5+1 په څير سازمانونو غړى هم دى. له دوهم نړيوال جنګ وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو.
د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده.
د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده.
د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان ترڅنګ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى.
د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان ترڅنګ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى. <ref>http://www.rohi.af/fullstory.php?id=41592</ref>



==اقتصاد==
==اقتصاد==

د ۱۸:۵۰, ۶ نومبر ۲۰۱۵ بڼه

د المان فدرالي جمهوريت د لوديځې اروپا له هيوادونو څخه دى چې له ۱۹۸۹ كاله يعني د برلين د ديوال له منځه تګ وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي اقتصاد په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لوری نه د شمال سمندر، ډېنمارک او د بالتیک له سمندر سره گډه پوله لري، له ختیڅ لوري نه له پولنډ او د چېک له جمهوریت سره، له سویل نه له اتریش او سویس سره او له لودیز لوري نه له فرانسه، بلجيم، لوگزامبورگ او هالنډ سره گډه پوله لري. ددغه هيواد زياتره اوسيدونكي مسيحيان دي. او ژوند ته هيله پكې په ښځو كې تر ۸۱ كلنۍ او په نارينه وو كې تر ۷۶ كلونو پورې ده. د جرمني فډراتيو جمهوريت ۱۶ فډريشنونه لري. دغه فډريشنونه كولاى شي چې په ځينو مـسئلو كې خپلواك عمل وكړي. بادن وورتمبرګ، بايرن، برلين، براندنبورګ، برمن، هامبورګ، هسن، مكلنبورګ-فورپومرن، نيدرزاكسن، نوردراين-وستفالن، راينلاند-فالټز، زارلاند، زاكسن-آنهالت، اشلسويګ-هولشتاين او تورينګن ددغه هيواد ۱۶ فډريشنونه دي. د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملګرو ملتونو ، ناټو، G8 ، اروپايي اتحاديې او 5+1 په څير سازمانونو غړى هم دى. له دوهم نړيوال جنګ وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو. د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده. د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان ترڅنګ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى. [۱]


اقتصاد

المان د داخلي ناخالص توليد له نظره د نړۍ دريم هيواد دى او د عايد له نظره د كاليو ستر صادروونكى او په نړۍ كې د كاليو د ورادوونكو هيوادونو په دوهمه درجه كې راځي. د نړيوالې سوداګرۍ د سازمان د احصائې په اساس په ۲۰۰۶ ميلادي كال كې د آلمان د صادراتو كچه ۱.۱۳۳ تريليونه ډالره وو. لدې سره سره د المان په لويديځه نيمايي كې ژوند د هغه د ختيځې نيمايي برخې په نسبت ډير ښه كيفيت لري.

په آلمان كې زيات صنايع فعال دي. لكه د الكترونيكي ، ميخانيكي ، كيمياوي موادو ، منسوجاتو خوراكي او نقليه وسايطو په څير صنايع. د بنز ، بي ام او فالكس واګون په څير د موټر جوړونې كارخانې يې هم خپل محصولات ټولې نړۍ ته وړاندې كوي. ددغه هيواد مهم صادرات د ليږد راليږد وسيلې او الكترونيكي وسايل جوړوي. په ۲۰۰۲ ميلادي كال كې آلمان په نړۍ كې د انرژۍ پنځم مصرفوونكى هيواد وو او دغه هيواد ته د لومړنۍ انرژۍ د دريو برخو څخه دوه برخې واردېدلې. په همدې كال آلمان په اروپايي هيوادونو كې د بريښنا تر ټولو ستر مصرفوونكى هيواد هم وو. په همدې كال كې د المان واكوالانو د خپل هيواد له تجديدونكې انرژۍ څخه د مصرفي انرژۍ د نيمايي برخې تامين د خپل كار په اجنډا كې راووست. آلمان په زياتو ډبرو سكرو سربېره د اوسپنې ، بوكيسټ ، مسو ، نېكل ، قلعي ، سپينو زرو ، پټاسو او مالګې په څير نسبتاً كوچنۍ طبيعي زيرمې هم لري. بانكوالي او مالي چارې د بهرنيو اسعارو د عايد مهمې سرچينې دي او فرانكفورت په نړۍ كې د مالي او سوداګريزو چارو يو اصلي مركز ګڼل كيږي. په دغه هيواد كې د بېكارۍ كچه ۷.۱ سلنه ده چې همدا چاره ددغه هيواد د سياستوالانو په وړاندې يوه مهمه ستونزه ده.

سياست

په المان كې د تصميم نيونې مبنا ددغه هيواد اساسي قانون دى چې پكې ددغه هيواد په ډيموكراټيك اوسېدو ټينګار شوى دى. د دغه هيواد د حكومت په مشرتابه كې ولسمشر دى چې زياتره سمبوليك رول لري او مهم تصميمونه زياتره د حكومت د مشر په غاړه دي چې هغه لومړى وزير يا صدر اعظم دى. په آلمان كې لوى او واړه ګوندونه هم فعاليت لري چې پكې مسیحی ډيموكراټيك (CDU)، سوسیال ‌مسیحي (CSU)، سوشيل‌ دموکراټ (SPD)، لیبرال (FDP)، د شنو ۹۰ فيصدي اتحاد (Bündnis 90/Die Grünen) او چپ ګوند (Die Linke) زيات قدرت لري. آلمان او فرانسه له ډېر پخوا څخه سياسي نږدېوالى لري چې دغه موضوع په آلمان كې د هلموت كهل او په فرانسه كې د فرانسيس ميتيران د لومړيو وزارتونو په مهال لازياتوالى وموند.

اړيكتيايي چارې

په دغه هيواد كې ۳۷۳ ټلويزیوني چينلونه پروګرامونه خپروي او ۳۸ ميليونه او شپږ لكه انټرنيټي كاروونكي لري. دغه هيواد له اړيكتيايي نظره په پرمختللو هيوادونو كې راځي. په دغه هيواد كې ۵۴ ميليونه ثابتې ټلفوني كرښې شته او څه دپاسه ۸۴ ميليونه مبايل كرښې هم پكې په فعاليت بوختې دي. ۱۶ ميليونه او څلور لكه او ۹۴ زره اينټرنيټي كوربانه لري او انټرنيټي كود يې هم de دى.

ايالتونه

المان ۱۶ ايالته لري:

  1. باډن ورټم بېرگ (Baden-Württemberg)
  2. بايرن (Bayern)
  3. برلین (Berlin)
  4. براندنبورگ (Brandenburg)
  5. برېمن (ايالت) (Bremen)
  6. هامبورگ (Hamburg)
  7. هسن (Hessen)
  8. مکلنبوگ-فورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern)
  9. نيدرزاکسن (Niedersachsen) (زاکسن سفلی)
  10. نوردراين-وستفالن (Nordrhein-Westfalen)
  11. راينلاند-فالتز (Rheinland-Pfalz)
  12. زارلاند (Saarland)
  13. زاکسن (Sachsen)
  14. زاکسن-آنهالت (Sachsen-Anhalt)
  15. اشلسويگ-هولشتاين (Schleswig-Holstein)
  16. تورينگن (Thüringen)


سرچینې