د "سابه" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته |
|||
| ۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
{{غځول}} |
{{غځول}} |
||
[[دوتنه:The farmer's market near the Potala in Lhasa.jpg|بټنوک|کيڼ|د |
[[دوتنه:The farmer's market near the Potala in Lhasa.jpg|بټنوک|کيڼ|د بزگرانو يو مارکېټ, [[تېبېت]]]] |
||
هغه علم چی سابه تر ځیړنی لاندی نیسی د اولیریکلچر په نو سره یادیږی. '''سابه''' د [[انسان|انسانانو]] په ژوند کې ډېر ستر رول لري . د پخوا پېر خلکو به د سابو نه ډېره |
هغه علم چی سابه تر ځیړنی لاندی نیسی د اولیریکلچر په نو سره یادیږی. '''سابه''' د [[انسان|انسانانو]] په ژوند کې ډېر ستر رول لري . د پخوا پېر خلکو به د سابو نه ډېره گټه اخيسته. سابه په ټوليزه توگه د بشر د پايښت ، د ودې، او سالم بدن روزنې کې ډېره غټه ونډه لرلې. |
||
سابه په څو څو ډوله موندل کېږي ، د سابو کارونه په څو ډوله کېږي ، لکه د |
سابه په څو څو ډوله موندل کېږي ، د سابو کارونه په څو ډوله کېږي ، لکه د بېلگې په ډول سابه د انسانانو او ځناورو لپاره دخوړو په څېر کارول کېږي، د ډول ډول ناروغيو د پاره ترې نه درمل جوړېږي ، همداسې به په پخواني پېر کې خلکو د ځينو پاڼو نه د زخم د پټۍ په ځېر کار اخيسته. |
||
په سابو کې ډېر ويټامينونه وي . |
په سابو کې ډېر ويټامينونه وي . |
||
==دسبو ډولونه== |
==دسبو ډولونه== |
||
| ۲۳ کرښه: | ۲۳ کرښه: | ||
۴ – وحشى يا سارانې سابه : |
۴ – وحشى يا سارانې سابه : |
||
دافغانستان خلك ( خصوصا ً په كليو او بانډو كې ) دزيات شمير وحشي سبو څخه استفاده كوي . دوحشي سبو شمير خوراډير دي او تراوسه پورې دهغوي دنباتې او غذايې خصوصياتو په باب په افغانستان كې كومې علمې څيړنې سرته رسيدلى نه دي . كيداي شي چې دوحشى سبو په ډله كې ځينې يې دغذائى ارزښت له نظره خورا مهم وي . دوحشي سبو دڅرنگوالى په باب بايد علمى څيړنې سرته ورسيږي . |
دافغانستان خلك ( خصوصا ً په كليو او بانډو كې ) دزيات شمير وحشي سبو څخه استفاده كوي . دوحشي سبو شمير خوراډير دي او تراوسه پورې دهغوي دنباتې او غذايې خصوصياتو په باب په افغانستان كې كومې علمې څيړنې سرته رسيدلى نه دي . كيداي شي چې دوحشى سبو په ډله كې ځينې يې دغذائى ارزښت له نظره خورا مهم وي . دوحشي سبو دڅرنگوالى په باب بايد علمى څيړنې سرته ورسيږي . |
||
سابه په څو ډوله وېشل کېږي ځينې |
سابه په څو ډوله وېشل کېږي ځينې ځنگلي سابه، ځينې خپل سري سابه ، ځينې په لاس کرل شوي سابه او داسې په دو کې خاصيت يې لکه ترخه زهر جن سابه، خوړونکي سابه، د ځناورو د کارونې لپاره سابه او داسې نور. |
||
==د سبو استعمال== |
==د سبو استعمال== |
||
== د سابو ډولونه == |
== د سابو ډولونه == |
||
[[سابه]] په څو ډوله وېشل کېږي ځينې |
[[سابه]] په څو ډوله وېشل کېږي ځينې ځنگلي سابه، ځينې خپل سري سابه ، ځينې په لاس کرل شوي سابه او داسې په دو کې خاصيت يې لکه ترخه زهر جن سابه، خوړونکي سابه، د ځناورو د کارونې لپاره سابه او داسې نور. د انسانانو لپاره خوړونکي سابه راځي . |
||
# [[شوتل]] |
# [[شوتل]] |
||
# [[پالک يا |
# [[پالک يا ساگ]] |
||
# [[روميان]] |
# [[روميان]] |
||
# [[پياز]] |
# [[پياز]] |
||
# [[شين پياز]] |
# [[شين پياز]] |
||
# [[توروکې]] |
# [[توروکې]] |
||
# [[ |
# [[شوگله]] |
||
# [[شړشم]] |
# [[شړشم]] |
||
# [[کدو]] |
# [[کدو]] |
||
# [[ملۍ]] |
# [[ملۍ]] |
||
# [[ |
# [[گازرې]] |
||
# [[ |
# [[گندڼه]] |
||
# [[ |
# [[بادرنگ]] |
||
# [[بېنډۍ]] |
# [[بېنډۍ]] |
||
# [[ټېپور]] |
# [[ټېپور]] |
||
| ۴۹ کرښه: | ۴۹ کرښه: | ||
# [[بېنډۍ]] |
# [[بېنډۍ]] |
||
# [[کچالان]] |
# [[کچالان]] |
||
# [[ |
# [[هوگه]] |
||
# [[توربنجړ]] |
# [[توربنجړ]] |
||
# [[نخود]] |
# [[نخود]] |
||
| ۵۷ کرښه: | ۵۷ کرښه: | ||
* [[شوتل]] |
* [[شوتل]] |
||
* [[پالک]] يا |
* [[پالک]] يا ساگ |
||
* [[روميان]] |
* [[روميان]] |
||
* [[پياز]] |
* [[پياز]] |
||
| ۶۳ کرښه: | ۶۳ کرښه: | ||
* [[شلخی]] |
* [[شلخی]] |
||
* [[توروکې]] |
* [[توروکې]] |
||
* [[ |
* [[شوگله]] |
||
* [[شړشم]] |
* [[شړشم]] |
||
* [[کدو]] |
* [[کدو]] |
||
* [[ملۍ]] |
* [[ملۍ]] |
||
* [[ |
* [[گازرې]] |
||
* [[ |
* [[گندنه]] |
||
* [[ |
* [[بادرنگ]] |
||
* [[بینډۍ]] |
* [[بینډۍ]] |
||
* [[فاسله]] |
* [[فاسله]] |
||
د ۲۰:۵۳, ۶ ډيسمبر ۲۰۱۳ بڼه
| اوږده ليکنه |
|---|
|
هغه علم چی سابه تر ځیړنی لاندی نیسی د اولیریکلچر په نو سره یادیږی. سابه د انسانانو په ژوند کې ډېر ستر رول لري . د پخوا پېر خلکو به د سابو نه ډېره گټه اخيسته. سابه په ټوليزه توگه د بشر د پايښت ، د ودې، او سالم بدن روزنې کې ډېره غټه ونډه لرلې. سابه په څو څو ډوله موندل کېږي ، د سابو کارونه په څو ډوله کېږي ، لکه د بېلگې په ډول سابه د انسانانو او ځناورو لپاره دخوړو په څېر کارول کېږي، د ډول ډول ناروغيو د پاره ترې نه درمل جوړېږي ، همداسې به په پخواني پېر کې خلکو د ځينو پاڼو نه د زخم د پټۍ په ځېر کار اخيسته. په سابو کې ډېر ويټامينونه وي . دسبو ډولونه۱ – هغه سابه چې دځمكې دپاسه برخى يې خوړلې كيږى . دكول يا يخ موسم سابه لكه: گلپى ، براكولى ، كرم ، غوزه ايز كرم ، چينايې كرم او كولرابې . دسولناسى دكورنۍ سابه: لكه رومي بانجان ، توربانجان او مرچ . تاك ډوله سابه: لكه بادرنگ ، كدو او خربوزه . شنه سابه لكه: پالك او چارډ . لگيومي يا پلي لرونكي سابه: لكه مټر ، لوبيا ، او فاصليا . ۲ – هغه سابه چې دځمكې لاندې برخى يې خوړل كيږي: دريښوسابه لكه: گازره ، ملۍ ، ټيپر او دسلاد چغندر . دغوټوسابه ( ټيوبر) لكه: كچالو . ۳- دتودوخې داړتيا په اساس دسبو ويشن : دساړه موسم سابه Cool Season Crops هغه دي چې په سوړ بخنه هواكې يا په سوړ بخنو سيمو كې روزل كيږي او دفعالې ودې په وخت كې دعادي يخ frost سره مقاومت لري ( ۱ – جدول ) . دتاوده موسم سابه (warm season Crops) هغه دي چې په تود بخنه هوا كې يا په تود بخنو سيمو كې زياته وده او لوړ حاصل توليدوي او دعادي يخ وهنې څخه ضرر ويني ۴ – وحشى يا سارانې سابه : دافغانستان خلك ( خصوصا ً په كليو او بانډو كې ) دزيات شمير وحشي سبو څخه استفاده كوي . دوحشي سبو شمير خوراډير دي او تراوسه پورې دهغوي دنباتې او غذايې خصوصياتو په باب په افغانستان كې كومې علمې څيړنې سرته رسيدلى نه دي . كيداي شي چې دوحشى سبو په ډله كې ځينې يې دغذائى ارزښت له نظره خورا مهم وي . دوحشي سبو دڅرنگوالى په باب بايد علمى څيړنې سرته ورسيږي . سابه په څو ډوله وېشل کېږي ځينې ځنگلي سابه، ځينې خپل سري سابه ، ځينې په لاس کرل شوي سابه او داسې په دو کې خاصيت يې لکه ترخه زهر جن سابه، خوړونکي سابه، د ځناورو د کارونې لپاره سابه او داسې نور. د سبو استعمالد سابو ډولونهسابه په څو ډوله وېشل کېږي ځينې ځنگلي سابه، ځينې خپل سري سابه ، ځينې په لاس کرل شوي سابه او داسې په دو کې خاصيت يې لکه ترخه زهر جن سابه، خوړونکي سابه، د ځناورو د کارونې لپاره سابه او داسې نور. د انسانانو لپاره خوړونکي سابه راځي .
د انسانانو لپاره خوړونکي سابه
سرچينې |
