د "غزل" د بڼو تر مېنځ توپير
و Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q281111 (translate me) |
و Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q281111 (translate me) |
||
| ۶۹ کرښه: | ۶۹ کرښه: | ||
[[وېشنيزه:د شعر ډولونه]] |
[[وېشنيزه:د شعر ډولونه]] |
||
[[ja:ガザル]] |
|||
د ۰۲:۲۶, ۹ مارچ ۲۰۱۳ بڼه
| اوږده ليکنه |
|---|
|
غزل د عربي ژبې يو لغت دی او پښتو ته د فارسي د لارې راغلی دی. د دغه لغت لفظي مانا د ښځو سره خبرې دي خو اديبان شاعران يې د محبوب د ښايست او ښکلا د ستاينې هغه شعري ټولګي ته وايي چې لومړنۍ دوه کرښې يا مصرعې يې يو شان وزن (څپې يا سېلاب)، قافيه او رديف ولري چې دې ته مطلع هم وايي. په درېمه مصرعه يې د وزن يا سېلاب قيد وي خو د قافيې او رديف تر قېد لاندې نه وي. ورپسې بيا په څلورمه مصرعه کې لکه د لمړنۍ مصرعې د وزن، قافيې او رديف قيد لازمي دی او په همدې توګه مخکې ځي. د شعرونو د شمار او مضمون قيد پرې نشته خو عموماُ خلک په غزل کې د لږ نه لږ پينځه شعرونه ليکي. د مضمون دې آزادۍ غزل ډېر خوندور کړی دی او دغسې په يو غزل کې د محبوب ښايست، د هغه نه ګيله، د وخت د حکمران نه فرياد، د تصوف معراج غوندې مضمونونه پکې ځايېدی شي. په قافيه او رديف پوهېدل دومره ګران نه دی خو د وزن يا سېلاب خبره بيا ځانته وضاحت غواړي او د دې څرګندونې لپاره به د حمزه بابا دا غزل وړاندې کړو چې وايي: تا چې سبا وکه سبا نه راځي
دا که مونږ په څپو کې ووېشو نو داسې راځي تا چې س با و که س با نه را ځي
بيا يې نو په بيا دی څه باور په تا
د غزل د ښکلا او شهرت وجه دده سادګي، د مصرعو ښايست، د ژبې خوږوالی او د مضمون آزادي ده. اوس که غزل څوک نور خوږوي نو هغه د تخيل ښکلا ده، نازک خيالي ده، خوندور تشبيحات دي، اشارات او کنايات دي. چېرته چې په پښتو کې د ساده غزل خبره راځي نو هغه بيا د حمزه بابا نه سلهاوو کاله وړاندې اکبر زمينداوري ليکلی دی، چې په دې توګه دی: چې مدام زه ستا و مخ وته نظر وړم
|