منځپانگې ته ورتلل

لومړی فیصل (عراق)

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
لومړی فیصل (عراق)
فيصل الأول (عربي ) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اړوند
زېږونځای
مکه[۱]Ta'if (en) ژباړل[۲] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ښاروندتوب
زېږون نېټه
۲۰ می ۱۸۸۵[۳] — ۲۰ می ۱۸۸۳[۴][۵] — ۲۰ می ۱۸۸۶[۶] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې نېټه
۸ سېپتمبر ۱۹۳۳[۳] — ۷ سېپتمبر ۱۹۳۳[۷] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې ځای
مړينې لامل
ښخولو ځای
دنده
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
وروڼه او خويندې
دین
جوړښت
جایزې

فيصل الاول بن الحسين بن علي الهاشمي؛ د می ۲۰، ۱۸۸۵ - د سپتمبر ۸، ۱۹۳۳) د ۱۹۲۱ کال د اګست له ۲۳ څخه تر ۱۹۳۳ کال پورې د عراق پاچا و. د هاشمي کورنۍ د غړي په توګه هغه د لومړۍ نړیوالې جګړې په جریان کې د لوی عرب بغاوت مشر و، او د مارچ څخه تر جولای ۱۹۲۰ پورې یې د سوریې د عربي سلطنت د غیر رسمي پاچا په توګه حکومت وکړ، څو چي د فرانسويانو لخوا وشړل شو.

فیصل د مکې شریف او امیر حسین بن علي دریم زوی و، چې په مکه کې زیږیدلی او په استانبول کې لوی شوی وو. نوموړي له ۱۹۱۶ څخه تر ۱۹۱۸ پورې د برتانیا په مرسته د عثماني امپراتورۍ پر وړاندې په پاڅون کې لوی رول ولوباوه، او په سوریه کې د عربي حکومت په جوړولو کې مرسته وکړه، چې مرکز یې په دمشق کې و. فیصل په ۱۹۱۹ کال کې د پاریس د سولې په کنفرانس کې د عربي پلاوي مشري وکړه. په ۱۹۲۰ کال کې د سوریې ملي کانګرس فیصل پاچا اعلان کړ، او د سوریې لپاره یې د فرانسې د واک ادعا رد کړه. په ځواب کې، فرانسې څو میاشتې وروسته یرغل وکړ، او د سلطنت په لغوه کولو یې هغه جلاوطنۍ ته اړ کړ.

د ۱۹۲۱ کال په اګست کې، د قاهرې په کنفرانس کې د شوې پریکړې سره سم، برتانویانو فیصل د برتانوي ادارې لاندې د عراق د نوي سلطنت د پاچا کیدو لپاره ومانه. فیصل د خپلې واکمنۍ پر مهال د سني مسلمانانو او شیعه مسلمانانو ترمنځ یووالي ته وده ورکړه ترڅو ګډه ټولنه رامنځ ته کړي، او د عربي نړۍ د جوړولو په هدف چې عراق، سوریه او ځیني نوري برخې پکې شاملې وي، پان عربیزم ته وده ورکړي. په ۱۹۳۲ کال کې، هغه د برتانوي ماموریت له پای ته رسېدو او د ملتونو په لیګ کې د هیواد تر داخلېدلو وروسته د عراق د خپلواکۍ مشري وکړه. فیصل په ۱۹۳۳ کال کې د ۴۸ کلونو په عمر د سویس په برن کې د زړه د حملې له امله مړ شو او د هغه مشر زوی غازي یې ځای ناستی شو.

سرچینې

[سمول]
  1. ويل شوي په: Národní autority České republiky. NL CR AUT پېژند: jo20191052411. بياځلي سمون: ۲۹ جنوري ۲۰۲۳.
  2. ويل شوي په: BnF authorities. Bibliothèque nationale de France ID: 137701204. اثر ژبه: فرانسوي ژبه. ليکوال: Bibliothèque nationale de France.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ Bibliothèque nationale de France. "BnF authorities" (in فرانسوي ژبه). بياځلي په ۳۱ ډېسمبر ۲۰۱۹.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  4. ويل شوي په: Brockhaus Enzyklopädie. Brockhaus Enzyklopädie online ID: feisal-feisal-i. Subject named as: Feisal I.. اثر ژبه: جرمني ژبه.
  5. ويل شوي په: Proleksis Encyclopedia. Proleksis enciklopedija ID: 5966. Subject named as: Fejsal (Faisal) I.. اثر ژبه: کرواسیایي ژبه.
  6. ويل شوي په: Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Dictionary of National Biography ID: 75184. Subject named as: Feisal ibn Hussein [Fayṣal ibn Ḥusayn]. خپروونکی: Oxford University Press. اثر ژبه: انګليسي ژبه. خپرېدو نېټه: ۲۰۰۴.
  7. ويل شوي په: Oxford Dictionary of National Biography. خپروونکی: Oxford University Press. اثر ژبه: انګليسي ژبه. خپرېدو نېټه: ۲۰۰۴.