سټیبل کوین
Stablecoins (سټیبل کوین) د کریپټو اسعارو یو ډول دی، چې ارزښت یې له مرجع شتمنۍ سره تړل کیږي، لکه پیسې، تبادله کیدونکي توکي (لکه قیمتي فلزات یا صنعتي فلزات) یا نورکریپټو اسعار. په تیورۍ کې، د ۱:۱ ملاتړ له لارې، د ثابت ارزښت ساتلو هدف لري، ترڅو د کریپټو بازار له ناڅاپي بدلونونو اغیزمن نشي. په عمل کې، د Stablecoin صادرونکي لا هم د کافی زیرمو د ساتلو وړتیا نه ده ثابته کړي، چې د مستحکم ارزښت ملاتړ وکړي. د Stablecoin بازار کې څو ناکامۍ رامنځته شوي، چیرته چې پانګوالو خپل ټول فیات اسعاري ارزښت له لاسه ورکړی. [۱][۲]
شالید
[سمول]سټیبل کوینونه دا موخه لري چې د کریپټو بازار ثبات رامنځته کړي، خو د عملي تجربو له مخې، زیاتره د خپل "ثابت" ارزښت ساتلو کې ناکام شوی. د کریپټو تبادلې او ورځني تادیاتو لپاره کارول کېدای شي. له لوړ تغیر لرونکو کریپټو اسعارو څخه، د ارزښت د ساتلو امکان یې زیات دی. په عمومي توګه،Stablecoins ګټه نه ورکوي، او د سپما سود نه لري.
د زیرمې له مخې سټیبل کوینونه
[سمول]Reserve-backed stablecoins یا د زیرمې له مخې سټیبل کوینونه د شتمنیو له خوا ملاتړ شوي ډیجیټل اسعار دي، چې د نورو شتمنیو ثبات تضمینوي. که چیرې د ښه نیت سره اداره شي، او د ملاتړ کوونکي شتمنۍ د بیرته ورکولو میکانیزم ولري، نو د اصلي فزیکي شتمنۍ له ارزښت څخه د ښکته کیدو امکان کم دی، ځکه چې اربیټراژ د بازار ثبات ته زمینه برابرولی شي. خو بیا هم، په عمل کې ډېر کم سټیبل کوینونه د دې مفروضاتو معیارونه پوره کوي.[۳]
ملاتړ شوي سټیبل کوینونه (Backed Stablecoins) د هغو شتمنیو خطرونه او بدلونونه تجربه کوي چې د ملاتړ لپاره کارول کیږي. که ملاتړ غیر متمرکز وي، نو دا کولای شي د ناوړه کړنو او درغلیو څخه خوندي پاتې شي. خو که دا د مرکزي خزانې له لارې مدیریت شي، نو دا د غلا، درغلیو یا د خلکو د باور له لاسه ورکولو خطر لري.
د فیات ملاتړ لرونکي سټیبل کوینونه
[سمول]د Fiat-backed stablecoins ارزښت له ملاتړي اسعاري ارزښت سره تړلی وي، چې د یوې درېیمګړې تنظیم شوې مالي ادارې له خوا ساتل کیږي. دا اسعارو د تبادلې په بازارونو کې تبادله کېدای شي، او د صادرونکي له خوا بیرته خلاصیدای شي. د ثابت اسعارو ثبات د ملاتړیزو زیرمو ساتلو لګښت، قانوني تعقیب، جوازونه، تفتیش او د تنظیمي ادارې اړوند سوداګریزې زیربناوې پورې تړلی دی. سره له دې چې هدف یې د قیمت ثبات دی، لا هم د بازار د ناورین، تنظیمي بدلونونو او د صادرونکي د مالي وړتیا خطرونو سره مخ ده.
په دې ترتیب کې، د ثابت اسعارو د ملاتړ کوونکي بانکي یا مالي ادارې باور د قیمت د ثبات لپاره مهم دی. که د ثابت اسعارو صادرونکی د تبادلې لپاره کافی فیات ارز ونه لري، نو دا اسعاري ارزښت ژر له لاسه ورکولی شي.
تر ټولو مشهور ثابت اسعاري، Tether، په پیل کې ادعا وکړه چې دا په بشپړ ډول د فیات اسعارو له خوا ملاتړ کیږي، خو دا ادعا غلطه ثابته شوه، او د Commodity Futures Trading Commission له خوا د مصرفوونکو د غولولو له امله $۴۱ میلیونه جریمه شو. Tether یوازې د خپلو ثابت اسعارو د ۲۷.۶٪ ارزښت تضمین لپاره کافی فیات زیرمه درلوده. سره له دې، Tether لا هم په پراخه کچه سره کارول کیږي او د کریپټو بازار کې مهم رول لري.[۴]
کریپټو اسعار چې د فیات اسعارو له خوا ملاتړ کیږي، تر ټولو عام او د بازار لومړني ثابت اسعار وو.
- د دوی ارزښت په یو یا ډیرو اسعارو (ډیری وختونه امریکایی ډالر، یورو او سویس فرانک) سره په یو ثابت تناسب کې ټاکل شوی دی؛
- د ارزښت اړیکه د بانکونو یا نورو ډولونو تنظیم شوي مالي ادارو له لارې له زنځیر څخه بهر احساس کیږي کوم چې د سټیبل کوین ملاتړ لپاره کارول شوي اسعارو د زیرمو په توګه کار کوي؛
- د سټیبل کوین ملاتړ لپاره کارول شوي اسعارو مقدار باید د سټیبل کوین د دورانعرضه منعکس کړي.
بېلګې یې عبارت دې له: TrueUSD (TUSD)، USD Tether (USDT)، USD Coin او Monerium EURe.
د ۲۰۲۳ کال د جنورۍ په میاشت کې،National Australia Bank (NAB) اعلان وکړ چې د ۲۰۲۳ کال تر نیمایي پورې به د AUDN په نوم یوه ثابته کرنسي جوړ کړي، چې د استرالیایي ډالر له خوا به یې ملاتړ کیږي.[۵][۶][۷][۸]
د توکو پشتوانه لرونکي سټیبل کوینونه
[سمول]د توکو د پشتواني لرونکو سټیبل کوینونه اصلي ځانګړنې عبارت دې له:
- د دوی ارزښت په یوه یا ډیرو توکو پورې تړلی وي او د غوښتنې سره سم د د بیرته اخیستلو وړ دی؛
- د غیر منظم اشخاصو، کروندګرو شرکتونو، یا حتی تنظیم شوي مالي ادارو له خوا د بیرته اخیستلو لپاره ضمني یا واضح ژمنه شتون لري؛
- د سټیبل کوین ملاتړ لپاره کارول شوي توکو مقدار باید د سټیبل کوین گردش عرضه منعکس کړي.
په توکو سره ملاتړ شوي سټیبل کوین لرونکي کولای شي خپل سټیبل کوینونه د تبادلې نرخ سره بیرته ترلاسه کړي ترڅو د بیرته ورکولو په وخت کې د وخت او مقدار په اړه د هر ډول مقرراتو سره سم د ملاتړ شوو شتمنیو ملکیت ترلاسه کړي. د سټیبل کوین ثبات ساتل د توکو ملاتړ ذخیره کولو او ساتنې لګښت دی.
د کرپټوکرنسي پشتوانه
[سمول]د کریپټو کرنسی ملاتړ شوي سټیبل کوینونه له کریپټو کرنسیونو سره د تضمین په توګه صادریږي، چې په مفهومي ډول له فیات ملاتړ شوي سټیبل کوینونو سره ورته دي. په هرصورت، د دواړو ډیزاینونو ترمنځ د پام وړ توپیر دا دی چې پداسې حال کې چې د فیات تضمین معمولا د بلاکچین څخه بهر کیږي، هغه کریپټو کرنسی یا کریپټو شتمني چې د دې ډول سټیبل کوینونو ملاتړ لپاره کارول کیږي په بلاکچین کې د سمارټ قراردادونو په کارولو سره په ډیر غیر متمرکز ډول ترسره کیږي. په ډیری قضیو کې، دا کاروونکو ته اجازه ورکوي چې د تضمین بندولو له لارې د سمارټ قرارداد په وړاندې پور واخلي، دا د دوی د پور تادیه کولو لپاره ډیر ارزښت لري که چیرې د سټیبل کوین ارزښت کم شي. برسېره پردې، د ناڅاپي ټکرونو مخنیوي لپاره، هغه کارونکی چې پور اخلي ممکن د سمارټ قرارداد له خوا لغوه شي که چیرې د دوی تضمین د دوی د وتونکي ارزښت ته ډیر نږدې راټیټ شي.
د کرپټوکرنسي پشتوانه لرونکو سټیبل کوینونو مهمې ځانګړنې:
- د سټیبل کوین ارزښت د نورو کریپټو کرنسی یا کریپټو کرنسی پورټ فولیو له خوا تضمین شوی دی؛
- د قیمت اتصال د سمارټ قراردادونو له لارې په زنځیر کې اجرا کیږي؛
- د سټیبل کوینونو عرضه د سمارټ قراردادونو په کارولو سره په زنځیر کې تنظیمیږي؛
- د نرخ ثبات د اضافي وسیلو او هڅونو معرفي کولو سره ترلاسه کیږي، نه یوازې د تضمین له لارې.
د دې ډول سټیبل کوینونو تخنیکي پلي کول د فیات وثیقو لرونکو په پرتله ډیر پیچلی او متنوع کار دی، کوم چې د سمارټ قرارداد کوډ کې د ناوړه ګټې اخیستنې له امله د استحصال لوی خطر معرفي کوي. په زنځیر کې د اتصال په تر سره کولو سره، دا د دریمې ډلې مقرراتو تابع نه دی چې غیر متمرکز حل رامنځته کوي. د دې ډول سټیبل کوینونو احتمالي ستونزمن اړخ د تضمین ارزښت کې بدلون او په اضافي وسیلو تکیه ده. د سټیبل کوین پیچلتیا او غیر مستقیم ملاتړ ممکن د کارولو مخه ونیسي، ځکه چې دا ممکن وخت ونیسي چې پوه شي چې قیمت څنګه تضمین کیږي. د خورا بې ثباته او متقابل کریپټو کارنسي بازار له امله، د ثبات ډاډمن کولو لپاره د پام وړ تضمین هم باید وساتل شي.
د فعالو ثابت اسعاري پروژو له ډلې چې د تضمین له خوا یې ملاتړ کیږي، څو مشهورې بېلګې یې عبارت دې له: Havven: دا پروژه دوه اړخیزه اسعار لري – nUSD (ثابت اسعاري) اوHAV (تضمینشوی اسعار چې nUSD ته ملاتړ ورکوي). DAI: دا بیا دCDP (Collateralized Debt Position) ماډل کاروي، چېMKR د ادارې توکن په توګه د عرضې د کنټرول لپاره کارول کیږي. Wrapped Bitcoin (WBTC): دا د Bitcoin د بلاکچین یوه توکنشوې نسخه ده، چې د BitGo له خوا یې مدیریت کیږي.[۹][۱۰]
سرچينې
[سمول]- ↑ "Rise of Crypto Market's Quiet Giants Has Big Market Implications". Bloomberg.com. 19 March 2021. خوندي شوی له اصلي څخه په 2021-11-26. بياځلي په 2021-04-18.
- ↑ "Stable Coin Backed by Circle, Coinbase Draws Most Early Demand". Bloomberg.com (in انګليسي). 29 October 2018. خوندي شوی له اصلي څخه په 2020-06-06. بياځلي په 2021-04-18.
- ↑ "Stable Coin Backed by Circle, Coinbase Draws Most Early Demand". Bloomberg.com (in انګليسي). 29 October 2018. خوندي شوی له اصلي څخه په 2020-06-06. بياځلي په 2021-04-18.
- ↑ "CFTC Orders Tether and Bitfinex to Pay Fines Totaling $42.5 Million | CFTC".
- ↑ "Why Facebook Chose Stablecoins as Its Path to Crypto". Bloomberg. January 27, 2019. خوندي شوی له اصلي څخه په November 27, 2021. بياځلي په August 30, 2019.
- ↑ Tether. "Tether: Fiat currencies on the Bitcoin blockchain" (PDF). Tether: Fiat Currencies on the Bitcoin Blockchain: 7. خوندي شوی (PDF) له اصلي څخه په 2022-01-26. بياځلي په 2018-10-23.
- ↑ Liao, Rita (2023-07-17). "Gnosis launches Visa card that lets you spend self-custody crypto in Europe, soon US and Hong Kong". TechCrunch (in American English). بياځلي په 2023-08-27.
- ↑ "National Australia Bank joins stablecoin bandwagon, to launch fiat-backed digital currency by mid-2023". India Today. 19 January 2023. خوندي شوی له اصلي څخه په 20 January 2023. بياځلي په 20 January 2023.
- ↑ "The Dai Stablecoin System". خوندي شوی له اصلي څخه په 2018-10-24. بياځلي په 2018-10-23.
- ↑ Brooks, Samuel; Jurisevic, Anton; Spain, Michael; Warwick, Kain (2018-06-11). "A decentralised payment network and stablecoin" (PDF). A Decentralised Payment Network and Stablecoin V0.8: 6–9. خوندي شوی له the original (PDF) on 2018-11-19. بياځلي په 2018-10-23.