منځپانگې ته ورتلل

فقهي تگلار

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
(له د فقهي تکلاري نه مخ گرځېدلی)

د فقهي تګلاري یا د فقهي اصول له دوو واحدو کلمو (فقه او اصول) څخه جوړ سوي دي، او دا هغه "قانوني شواهد دي چي د فقهې علم پرې تکیه کوي، او د همدې تګلارو پر بنسټ دیني احکام تشرېح کوي." هغه ساینس چي د "فقهي د اصولو" په نوم یادیږي تعریف یې داسي سوی دی:

"د هغو قواعدو ټولګه ده چي د شرعي احکامو د لاسته راوړلو لپاره د تفصیلي دلایلو پر بنسټ رامنځ ته سوي وي. "

په بل عبارت: د فقهي اصول یا تګلاري هغه پوهه ده چي د خپلو سمو شواهدو څخه د قانوني احکامو د استنباط لپاره بنسټیز قواعد رامینځته کوي.


د فقهي د اصولو پوهي د صحابه کرامو او تابعینو په ذهنونو کي په لومړیو وختونو کي شتون درلود، خو دا چي دوی د استنباط د قواعدو پوهې ته اړتیا نه درلوده، نو ځکه یې په لیکلې بڼه څه نه دي پري ایښي.

د اصحابو تر عصر وروسته د علومو د تدوین د دورې له راڅرګندیدو سره فقهاوو او مجتهدینو ته سمدستي دا اړتیا پېښه سوه ترڅو د شواهدو پر بنسټ د احکامو څخه د ګټي اخیستني لپاره د استخراج (را ایستلو) قوانین او تګلاري ترلاسه کړي، او د همدې موخي لپاره یې د فقهي اصول رامنځ ته کړل.

ابن خلدون وایي چي د اصولو د رامنځ ته کولو لمړنئ شخص امام شافعي وو، چي د یوې رسالې په لیکلو یې ددې علم خپرېدو ته لاره پرانیسته او وروسته حنفي علماوو او پوهانو هم په دې برخه کي ستري چوپړتیاوي ترسره کړې.


د اسلامي شریعت له مخي د فقهي احکامو د استخراج عمومي سرچینې قرآن ، سنت ، اجماع ، او قیاس دي، او دا هغه اساسي تګلاري ګڼل کیږي چي د فقهاوو اکثریت پرې موافقه کړې ده.