د بېلاروس او روسيې اړيکې

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
د روسیې بیرغ (کیڼ) او د بېلاروس بیرغ (ښي) لوري ته يو ځای سره رپيږي.

د بېلاروس او روسیې ترمنځ اړیکې د بېلاروس او روسیې ترمنځ دوه اړخیزو اړیکو ته اشاره کوي. دا دواړه هېوادونه ځمکنۍ پوله شریکوي او یو بین المللي اتحادیه يي حکومت جوړوي. د دواړو هېوادونو ترمنځ څو دوه اړخیز تړونونه لاسلیک شوي دي. روسیه د بېلاروس ترټولو لوی او مهم اقتصادي او سیاسي ملګری دی. دواړه د مختلفو نړیوالو سازمانونو غړي دي، چې له هغې ډلې د همګټو هېودونو ټولنه ، د یورواسيا ګمرکونو ټولنه ، د ډله يیز امنیت تړون سازمان ، او ملګري ملتونه يادولای شو.

كله[سمول]

د 1990 لسیزې په پیل کې[سمول]

د شوروي اتحاد له ړنګېدو وروسته، د روسیې نوي حکومت هڅه وکړه چې د ۱۹۹۱ کال د ډسمبر په اتمه د یوه سیمه ییز سازمان په جوړولو سره د خپلواکو مشترک المنافع دولتونو (CIS) په چوکاټ کې ګټې د شوروي اتحاد تر ماتې وروسته خوندي وساتي. په هرصورت، بېلاروس ، د نورو CIS جمهوریتونو په څېر، د روسیې څخه ځان لرې کول پیل کړل، په ځانګړې توګه په هغه وخت کې چې روسيې هڅه کوله چې خپل غورځېدلی اقتصاد په پښو ودروي او د لوېدیځ سره اړیکې ښه کړي. [۱]

د 1990 لسیزې په لومړیو کې، روسیې اندېښنه درلوده چې د بېلاروس په څېر نږدې بهرني هېواد کې د هغې ښکېلتیا به هغه اړیکې له خطر سره مخامخ کړي چې د لوېدیځ سره یې د جوړولو هڅه کوي. په هرصورت، کله چې ناټو ختیځ ته پراختیا پیل کړه، روسیې ځان په یو ستونزمن حالت کې وموند. له یوې خوا، هغه د لوی جیوپولیټیک بلاک له سقوط سره مخ و، چې یو وخت یې پرې کنټرول درلود، او له بلې خوا، هغې احساس کاوه چې لوېدیځ هڅه کوي روسیه د خپلې پخوانۍ امپراتورۍ ټوټو په راټولولو سره له اروپایی نړۍ څخه وباسي. دا خبرې د بېلاروس سره د ښو اړیکو د زیاتوالي لامل شو. [۲]

د 1990 لسیزې له نیمایي څخه تر وروستیو پورې[سمول]

د 1990 لسیزې په منځ کې، او په ځانګړې توګه وروسته له هغه چې الکساندر لوکاشینکو د 1994کال په جولای کې واک ته ورسېد، بېلاروس د روسیې سره د یوځای کېدلو او اړيکو ټينګولو لپاره د يو غوره کانديد په توګه کار وکړ. د 1995 کال د فبرورۍ په میاشت کې له بېلاروس سره د دوستۍ، ښه ګاونډیتوب او همکارۍ د تړون له لاسلیکولو وروسته، د روسیې ولسمشر بوریس یلتسین وویل چې «دواړو هېوادونو له پېړیو راهیسې تاریخي تجربې شریکې کړې دي. هغه اعلان وکړ چې دا "زموږ د دواړو هېوادونو د ژور ادغام په اړه د تړون او نورو سندونو لاسلیک کولو لپاره یو بنسټ رامنځته کړی." د ټولو همګټو خپلواکو هېوادون په لړ کې، بېلاروس د خپل جغرافيايي موقعیت له مخې ، له روسیې سره د اړیکو او ملګرتیا او د اصلاحاتو د پرمختګ له امله د دې ډول اړیکو لپاره ترټولو زيات حق لري. [۳]

د ادغام بهیر د 1996 کال د اپریل په دوهمه پیل شو او یو کال وروسته د بېلاروس او روسیې اتحادیه جوړه شوه. د دې پروسې پایله د 1999 کال د دسمبر په 8 نیټه د روسیې او بیلاروس ترمنځ د اتحادیې د دولت رامنځته کول وو. [۴] د بېلاروس او روسیې ترمنځ د اتباعو د مساوي حقونو تړون د دسمبر په 1998 کې لاسلیک شو چې د کارموندنې او طبي پاملرنې او تعلیم ته لاسرسی برخې تر پوښښ لاندې لري.

2000 کال[سمول]

وروسته له هغه چې ولادیمیر پوتین واک ته ورسېد، هغه د بېلاروس سره د اړیکو له حالت څخه خپله ژوره ناخوښي څرګنده کړه او د 1999 په تړون یې نیوکه وکړه، د هغه پالیسي دا وه چې په دې تړون کې حقیقي مواد ځای پرځای کړي. د هغه وړاندیز دا و، چې د فدراسیون ماډل کې اتحادیې او اتحاد ته دوام ورکړي، دا په دې مانا وه چې بېلاروس به د روسیې فدراسیون سره یوځای شي یا د اروپایي اتحادیې په څېر یو اتحادیه جوړه کړي. مګر بېلاروس انکار وکړ او په پخواني وضعیت پاتې شو. [۵]

په هرصورت، داسې برېښي چې روسیې ته د بېلاروس ستراتیژیک ارزښت د نړیوالو بدلونونو او پرمختګونو له امله دوام ومومي. په دې فعالیتونو کې د 2001 کال د سپټمبر د 11 له بریدونو وروسته د شوروي څخه وروسته په فضا کې د متحده ایالاتو نظامي فعالیت، د لوېدیځ په لور د ختیځې اروپا هېوادونو د دریځ بدلون، په پولنډ یا چک کې د ناټو د توغندیو دفاعي سیسټم ځای پرځای کول شامل دي. جمهوریت ، او له هرڅه پورته، د رنګي انقلابونو ظهورد دواړو هېوادونو د نظامي، سياسي او اقتصادي ادغام د پروسې د پاتې کېدو سبب وګرځېده. [۶]

په دې پوهېدل چې د بېلاروس سره بشپړ یوځای کېدل به ګران وي، روسیې خپله بهرنۍ پالیسي ډېره عملي لوري ته واړوله. په دې پالیسي کې دوه اصلي اهداف توپیر کېدی شي، لومړی د هغه اقتصادي بوج کمول چې بېلاروس په خپل اقتصاد باندې تحمیل کړي، او دویم یې په بېلاروس کې د انرژۍ د ترانسپورت بنسټونه په غاړه اخیستې وه. دغو دوو موخو د دواړو هېوادونو ترمنځ تر ټولو زیاتې شخړې او ګازي جګړې اغېزمنې کړې دي.

د 2010 لسیزه او د روسیې او اوکراین ترمنځ جګړه[سمول]

  له 2014 راهیسې، په هېواد کې د روسیې د نفوذ منلو کلونو وروسته، لوکاشینکو د روسیې سره د کریمیا د يوځای کېدو او د اوکراین په ختیځ کې د پوځي مداخلې له امله د روسیې او اوکراین د جګړې له پیل وروسته د بېلاروس د هویت په بیا رغولو ټینګار وکړ. د لومړي ځل لپاره، هغه په بیلاروس په روسي ژبه چې ډېری خلک يې وايي وينا وکړه: "موږ روسي نه یو - موږ بېلاروس یو" او وروسته یې د بیلاروس ژبې کارولو ته وهڅول. د سوداګرۍ ناانډولۍ، سرحدي شخړې، او د اختلافي غږونو په وړاندې د رسمي چارواکو ډېر نرم چلند د روسیې سره د اوږدې مودې ګرمو اړیکو کمزوری کولو برخه وه. [۷]

د 2017 کال د سپتمبر په 14، د بېلاروس او روسیې ترمنځ اړیکې د پوځي تمریناتو سره بېرته عادي حالت ته راستنې شوې. [۸] [۹]

په 1995 کې، د بېلاروس سره د روسیې پوله ویجاړه شوه. په هرصورت، په 2014 کې، پوله د بېلاروس لوري ته بیارغول شوې وه. په بدل کې، د 2017 په فبروري کې، روسیې د سمولینسک سیمه یوه سرحدي سیمه جوړه کړه. [۱۰]

2020: کړکېچنې اړیکې او پوخلاینه[سمول]

بیلاروس او روسیه دواړه د شوروي اتحاد غړي هېوادونه وو. په تاریخي لحاظ، روسیې تل بېلاروس د روسیې خاوره ګڼلې ده. د بېلاروس کلمه چې په سلاویک ژبه کې ژباړل شوې د "سپینې روسیې خلک " مانا لري. د 2020 کال د جنوري په 24 ، د بېلاروس او روسیې ترمینځ د نوي کړکیچ نښې رامینځته شوې کله چې د بېلاروس ولسمشر الکساندر لوکاشینکو په ښکاره ډول د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین په دې تورن کړ چې بېلاروس د روسیې برخه جوړوي. [۱۱] دا د بیلاروس لپاره د روسیې اقتصادي سبسایډي کمولو لامل شو.

د 2020 کال په جولای کې، د بېلاروس او روسیې ترمنځ اړیکې په مینسک کې د 33 روسي پوځي قراردادیانو له نیول کېدو وروسته کړکیچنې شوې. [۱۲] لوکاشینکو بیا پر روسیه تور ولګاوه چې د واګنر ګروپ په نامه د یوه خصوصي روسي پوځي شرکت ۲۰۰ جنګیالي بېلاروس ته د اګست د میاشتې د نهمې نېټې د ولسمشرۍ له انتخاباتو مخکې د بې ثباته کولو لپاره د استولو هڅه پټوي. [۱۳]

د اګست په 5، 2020، د روسیې د امنیت مشر دیمتري میدویدیف بېلاروس ته خبرداری ورکړ چې قراردادیان خوشې کړي. لوکاشینکو دا ادعا هم وکړه چې روسیه په راتلونکو ټاکنو کې د نفوذ لپاره د واګنر ګروپ کارولو لپاره د خپلو هڅو په اړه دروغ وايي. [۱۴]

د ولسمشریزو ټاکنو او د نویو لاریونونو له پیل وروسته، لوکاشینکو د اګست په پای کې اشاره وکړه چې بېلاروس به له روسیې سره خبرې اترې وکړي ترڅو د یو ملیارد ډالرو په ارزښت د خپل حکومت پور بېرته تمویل کړي. [۱۵] د سپتمبر په 14، لوکاشینکو په سوچي کې له پوتین سره ولیدل، چیرته چې پوتین ژمنه وکړه چې بېلاروس ته 1.5 ملیارد ډالر پور ورکړي. [۱۶]

د 2022 په فبروري کې، روسي ځواکونو ته اجازه ورکړل شوه چې د بېلاروس له خاورې څخه د اوکراین د اشغال یوه برخه تنظیم کړي. [۱۷] لوکاشینکو وویل چې د اړتیا په صورت کې د بېلاروس ځواکونه کولی شي په برید کې برخه واخلي. [۱۸]

بیلاروس



</br>



</br>



</br>



</br> د بیلاروس جمهوریت



</br>



</br>



</br>



</br> 		روسیه



</br>



</br>



</br>



</br>د روسیې فدراسیون



</br>



</br>



</br>



</br>Российская Федерация
رسمي بیرغ او نښان  بلاروس</img>90x90px</img> روسیه</img>106x106px</img>
نفوس 9,408,400 144,386,830 (د کریمیا پرته)
ساحه 207,595 km2 (80,153 مربع میل) 17,098,246 km2 (6,601,670 مربع میل)
د نفوس کثافت 45.8/کیلومتره 2 (118.6/مل مربع) 8.4/کیلومتره 2 (21.8/مل مربع)
حکومت د جمهوري ریاست واحد اساسي قانون نیمه صدارتي اساسي قانون فدرالي جمهوریت
سرمایه کينډۍ:Minsk</img>کينډۍ:Minskکينډۍ:Minsk</img>کينډۍ:Minsk – 2,020,600 کينډۍ:Moscow</img>کينډۍ:Moscowکينډۍ:Moscow</img>کينډۍ:Moscow – 12506468
ترټولو لوی ښار
رسمي ژبه بیلاروس



</br> روسي 		روسي
د دولت اوسنی مشر لومړی وزیر رومن ګولوچینکو (۲۰۲۰ – اوس مهال) لومړی وزیر میخایل میشوستین (۲۰۲۰ – اوس مهال)
د دولت اوسنی مشر ولسمشر الکساندر لوکاشینکو (۱۹۹۴ – اوس مهال) ولسمشر ولادیمیر پوتین (1999-2008، 2012-اوسنۍ)
لوی مذهبونه د بیلاروس 48.3٪



</br>



</br> 41.1 سلنه غیر مذهبي



</br>



</br> 7.1% رومن کاتولیک



</br>



</br> د نورو مذهبونو 3.3 سلنه 		د روسیې د ارتودوکس کلیسا 71٪



</br>



</br> 15٪ غیر مذهبي



</br>



</br> 10% اسلام



</br>



</br> ۴٪ نور مذهبونه
توکمیز ګروپونه 83.7٪ بیلاروسیان



</br>



</br> د روسیې 8.3٪



</br>



</br> 3.1% د پولادو



</br>



</br> ۱.۷٪ اوکراینیان



</br>



</br> نور 3.2٪ 		۸۰،۹ سلنه روسان



</br>



</br> 3.9% تاتاریان



</br>



</br> ۱.۴٪ اوکراینیان



</br>



</br> 1.1% باشکیر



</br>



</br> 12.7٪ نور
GDP (نوم) ۶۳.۵۸۲ میلیارده ډالره



</br> د سړي سر 6744 ډالر 		1.702 ټریلیون ډالر



</br> $11,601 په سر کې
GDP (PPP) 200.089 ملیارد ډالره



</br> د سړي سر 21,223 ډالر 		4.135 ټریلیون ډالر



</br> $28,184 په سر کې
اسعارو بیلاروسی روبل (Br) – BYN روسي روبل (₽) – روبل
د بشري پرمختیا شاخص 0.817 ( ډیر لوړ ) - 2017 0.824 ( ډیر لوړ ) - 2017
بهرنيان په بیلاروس کې 706,992 روسان 521443 بیلاروس په روسیه کې

اړوند پوښتنې[سمول]

  • دروژبا پایپ لاین

سرچینې[سمول]

  1. ↑ Two Decades of the Russian Federation’s Foreign Policy in the Commonwealth of Independent States: The Cases of Belarus and Ukraine Archived 20 November 2011 at the Wayback Machine., Ef.huji.ac.il, p. 17
  2. ↑ Doklad ‘Rossiia-SNG’: nuzhdaetsia li v korrektirovke pozitsiia Zapada? (Moscow: Sluzhba vneshnei razvedki Rossii, 1994)
  3. ↑ “Yeltsin on Protecting CIS Border,” Itar-Tass (22 February 1995), in Russia and the Commonwealth of Independent States: Documents, Data, and Analysis, ed. Zbigniew Brzezinski and Paige Sullivan (New York: Armonk, 1997), p. 311.
  4. ↑ Two Decades of the Russian Federation’s Foreign Policy in the Commonwealth of Independent States: The Cases of Belarus and Ukraine Archived 20 November 2011 at the Wayback Machine., Ef.huji.ac.il, p. 18
  5. ↑ Two Decades of the Russian Federation’s Foreign Policy in the Commonwealth of Independent States: The Cases of Belarus and Ukraine Archived 20 November 2011 at the Wayback Machine., Ef.huji.ac.il, pp. 20–21
  6. ↑ Two Decades of the Russian Federation’s Foreign Policy in the Commonwealth of Independent States: The Cases of Belarus and Ukraine Archived 20 November 2011 at the Wayback Machine., Ef.huji.ac.il, pp. 24–25
  7. ↑ The Strange Death of Russia's Closest Alliance, Global Voices, 21 February 2017
  8. ↑ . NATO Nervous As Russia, Belarus Team Up For Cold-War-Style War Games. NPR.org.
  9. ↑ . Russia and Belarus launch war games aimed at holding the line against the West. Washington Post.
  10. ↑ . Россию и Белоруссию разделила зона. Газета.Ru.
  11. ↑ "Lukashenka Accuses Moscow Of Pressuring Belarus Into Russian Merger". RadioFreeEurope/RadioLiberty. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  12. ↑ "Belarus: Lukashenko accuses Russian mercenaries, critics of plotting attack | DW | 31.07.2020". DW.COM. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  13. ↑ "Belarusian President Accuses Russia Of Trying To Cover Up Vagner Group Election Plot". RadioFreeEurope/RadioLiberty. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  14. ↑ (په 4 August 2020 باندې). {{{title}}}.
  15. ↑ "Russia to extend $1.5 bln loan to Belarus". geopolitics.news. 14 September 2020. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۶ اپرېل ۲۰۲۱ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۳ جولای ۲۰۲۲. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  16. ↑ "Belarus protests: Putin pledges $1.5bn loan at Lukashenko meeting". BBC. 14 September 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  17. ↑ (په 24 February 2022 باندې). Ukraine says it was attacked through Russian, Belarus and Crimea borders.
  18. ↑ Rodionov, Maxim (25 February 2022). "Belarusian troops could be used in operation against Ukraine if needed, Lukashenko says". Reuters. د لاسرسي‌نېټه ۲۶ فبروري ۲۰۲۲. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=د_بېلاروس_او_روسيې_اړيکې&oldid=301362" نه اخيستل شوی