د اسراييلو او حماس اوربند (۲۰۲۵)

اسراييلو او حماس ترمنځ د ۲۰۲۵ ز کال اوربند

سره صليب په منځګړيتوب د درې برمته شوو کسانو راخوشې کول

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	اوربند
پېښې نېټه	۱۵ جنوري ۲۰۲۵ (۲۰۲۵)
هېواد	حماس اسرائيل فلسطين اسلامي جهاد فلسطين

نور اړين مالومات

برخه د	په اسراييلو د حماس يرغل ۲۰۲۳
پيل موده	۱۹ جنوري ۲۰۲۵
پای	۱۸ مارچ ۲۰۲۵

د اسراييلو او حماس د ۲۰۲۵ ز کال اوربند د حماس او اسراييلو ترمنځ هغه تړون دی چې د د ۲۰۲۴ ز کال د می مياشتې په ۵ مه نېټه د مصر او قطر په منځګړیتوب، د يرغمل شويو کسانو د ازادۍ او د جګړې پای ته رسېدو په خاطر ترتیب شو او د می په شپږمه حماس تصویب کړ. دا تړون د می په ۳۱ مه د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن وړاندې کړ او ویې ویل چې دا د اسراییلو وړاندیز دی؛ وړاندیزونه تقریبا ورته دي. د اسرايیلو امنیتي کابینې له خوا د اوربند او یرغمل شوو د خوشې کولو موافقې له تائید یوازې څو ساعته وروسته د جمعې په ماښام د دغه هېواد بشپړې کابینې هم دغه هوکړه ليک او اوربند د جنوري میاشتې په ۱۷مه نېته تائيد کړ. د جنورۍ له ۱۹ څخه به اوربند عملي کیږي.

دا وړاندیز یو ځنځيري نوښت دی او په درېوو پړاوونو کې ترسره کیږي: په لومړي پړاو کې به يو شپږ اوونيزه لنډمهال اوربند کيږي، په دوهم پړاو کې به په غزه کې د ټولو يرغمل شويو اسراییلیانو په بدل کې به ځينې فلسطيني بنديان ازاديږي او په درېيم پړاو کې به د غزې تړانګې نه اسراییل وځي او له ۳-۵ کلونو په موده کې به د غزې تړانګې بيارغونه ترسره کوي، کومه چې د اسرائيلو له خوا وېجاړه شوې ده.

درې پړاويزه وړانديز متن

په دغه وړاندیز کې راغلي چې حماس به په لومړي پړاو کې د بشري معیارونو له مخې ۳۳ اسرائیلي یرغمل شوي کسان خوشې کړي. که د دغو معیارونو پوره کولو لپاره کافي ژوندي یرغمل نه وي، حماس به د وژل شویو یرغمل شویو جسدونه اسرائيلو ته وسپاري. په بشردوستانه معیارونو کې د ټولو پاتې ښځو او ماشومانو، ټپیانو او زړو یرغمل شویو اشخاصو خوشې کول شامل دي. د هر خوشې شوي اسراییلي په بدل کې به اسرائيلي دولت له ۳۰-۵۰ فلسطینیان خوشې کوي (تبادله به له ماشومانو او ښځو څخه پیل کیږي).

د لومړي پړاو د تطبیق پرمهال، اسراییل باید د "کافي" بشري مرستو اجازه ورکړي چې بې ځایه شویو فلسطینیانو ته ورسیږي ترڅو دوی بېرته خپلو کورونو ته ستانه شي او اسرائيل بايد په تدريجي ډول له غزې څخه ووځي.

د لنډمهاله اوربند په ترڅ کې بايد د دواړو خواوو ترمنځ د جګړې د دایمي پای ته رسولو لپاره خبرې پیل شي.

په دوهم پړاو کې اسرایيل یو تلپاتې اوربند مني او حماس بیا د فلسطیني بندیانو په بدل کې پاتې نارینه یرغمل شوي ملکي نظامي وګړي خوشې کوي. په درېيم پړاو کې د اسراییلي یرغمل شویو مړي خاورو ته سپارل کیږي. د می د پنځمې نېټې د وړاندیز له مخې، اسراییل د غزې د تړانګې د محاصرې د لیرې کولو ژمنه کوي، خو دا ژمنه د می د ۳۱مې په وړاندیز کې نشته.

د جون په ۱۰ مه، د ملګرو ملتونو امنیت شورا دا وړاندیز د ۲۷۳۵ پرېکړه لیک په توګه تایید کړ. د ۲۰۲۴ د جون په وروستیو کې، د اسراییلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو اعلان وکړ چې اسراییل به یوازې یو اړخیز اوربند ومني چې په غزه کې د جګړې ودرول به پکې شامل نه وي.

ځوابونه

اسراییل

په اسرائیلو کې د بندیانو کورنیو له امریکا وغوښتل چې پر نتنیاهو فشار راوړي چې د مصر او قطر وړاندیز ومني. په تل ابیب او بیت المقدس کې لاريونونه پيل شول. لاريونوالو په تل ابیب کې د عایلون لویه لار تړلې او له حکومته یې غوښتي چې د اسرائیلي بندیانو د خلاصون لپاره یوې ژر تر ژره يوې هوکړې ته ورسيږي.

د ملي امنیت وزیر ایتامار بین ګوور او د مالیې وزیر بیزلیل سموتریچ که چیرې اسراییل د حماس له مینځه وړلو دمخه د جنګي کابینې وړاندیز ومني نو استعفا به ورکړي. د اپوزیسیون مشر یایر لاپید وړاندیز وکړ که چیرې دا وړاندیز لاسلیک شي نو د حکومت ملاتړ به وکړي. په زرګونو خلکو بله ورځ په تل ابیب کې لاریون وکړ ترڅو د دې اوربند پلي کولو لپاره خپل ملاتړ څرګند کړي او پر نتنیاهو نیوکه وکړي. شاس ، د الټرا ارتودوکس یهودي ګوند او د نتانیاهو ترټولو لوی ایتلافي ملګري وویل چې دا به د دې هوکړې بشپړ ملاتړ وکړي.

فلسطین

وروسته له هغه چې حماس دغه وړاندیز ومانه، په رفح او غزې تړانګه کې د لمانځنې لپاره خلک راټول شول. د فلسطین له لوري د دغه وړاندیز ملاتړ د فلسطین د ولسمشر محمود عباس له خوا وشو. د غزې خلکو د دغه وړاندیز ملاتړ وکړ. د رویټرز په وینا، د حماس لوړ پوړو چارواکو یوې هوکړې ته د رسېدو په برخه کې د اسراییلو د جديت په اړه شک څرګند کړ.

امريکا متحده ايالات

دا وړاندیز د اسراییل پلوه استازو براډ شنایډر او سټیني هاییر ، او د اسراییل پلوه منتقد سناتور پیټر ویلچ او استازي ګریګ کازار لخوا په ګډه ملاتړ شوی و. د سنا د اکثریت مشر چک شومر د دې هوکړې ملاتړ وکړ. سناتور لینډسي ګراهام د دې وړاندیز مخالفت وکړ او استدلال یې وکړ چې د حماس ماتې د خبرو اترو وړ نه ده. مایک والټز استدلال وکړ چې حماس به له اسراییلو سره د خبرو په دوام پیاوړی شي.

د حماس د مشر اسما عیل هنیه تر وژل کیدو وروسته ولسمشر جوبایډن وویل چې دا وژنه به په غزه کې د اوربند په خبرو کې مرسته ونه کړي.

غبرګونونه

د ۲۰۲۴ ز کال د جولای ۳۱ مه ، د مصر د بهرنیو چارو وزارت اعلان وکړ چې د حماس د مشر اسماعیل هنیه وژنه ښیي چې اسراییل د اوربند لپاره سیاسي اراده نه لري. د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د حماس لخوا د مصر او قطر د وړاندیز د منلو هرکلی وکړ او هیله یې څرګنده کړه چې اسراییل به هم همداسې وکړي. د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون له نتانیاهو غوښتي چې له حماس سره اوربند وکړي او يرغمل شويو د خلاصون لپاره حل لار راوباسي. د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو وزیر عبدالله بن زاید آل نهیان د مصر او قطر د منځګړیتوب ملاتړ وکړ او هیله یې څرګنده کړه چې دغه وړاندیز به د فلسطین د جګړې او کړاوونو د پای ته رسولو لامل شي. د اسراییلو دا وړاندیز د فرانسې د ولسمشر ایمانویل مکرون ، د کاناډا لومړي وزیر جسټن ټروډو ، د اروپايي کمیسیون مشرې اروسولا وان دیر لاین او د بریتانیا او جرمني ډیپلوماتانو لخوا تائيد شو.

اړوند نور

• د اسراییلو او حماس ترمنځ د ۲۰۲۳ اوربند