منځپانگې ته ورتلل

تولو ژبه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

تولو (کناډا ژبه: ತುಳು ಬಾಸೆ‎ مليالم ژبه: ത‍ുള‍ു ബാസെ‎) د دراویډي ژبو[۱][۲] له ډلې يوه ژبه ده چې ويونکي يې په دکشينا کناډا او د سوېل لوېديځ هند په کرناټکا کې د اودوپي په سوېلي برخه کې [۳] او د کيرالا د کاساراگوډ ولسوالۍ په شمالي برخو کې هم اوسيږي. د تولو ژبې ويونکو ته تولووا يا تولويان وايي او استوگنيزه سيمه يې په غير رسمي ډول تولو نادو بلل کيږي.

تولو ژبه
ತುಳು (تولو) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
ځانګړې وېشنيزه
سیمييزتوب د
ليکدود
ويونکو شمېر
۲٬۰۰۰٬۰۰۰ ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د توکمپوهنې ژبې حالت
د ژبې کوډ
tcy ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
هېواد

سمول - سرچینه سمول - ويکي‌ډېټا سموللاسوند وګورئ

د هند ۲۰۱۱ ز کال د سرشمېرنې له مخې په ټول هند کې د تولو ژبې ۱٫۸۴۶٫۴۲۷ تنه ويونکي ثبت شوي دي.[۷] دا شمېره په ۲۰۰۱ ز کال کې ۱،۷۲۲،۷۶۸ تنه وه[۸]، په ټوليزه توگه د تولو ژبو ويونکي سرشمېرنه ځينې ستونزې لري، ځکه چې ډېری تولويان د کډوالۍ ژوند تېروي او ډېری وخت په کډوالي سيمو کې دوی د کناډا ژبې په ويونکو کې شمېرل شوې دي.[۹]

تولو په ټوله تولو نادو کې ډېره ويل کېدونکې او لومړنۍ ژبه ده چې د کرناټکا لوېديځه برخه، د دکشينا کناډا، اوډوپي ولسوالۍ او د کيرالا، کاساراگوډ ولسوالۍ شمالي برخه پکې شامله ده.[۹][۱۰][۱۱][۱۲] د تولو ژبې پام‌وړ شمېر ويناوال په مهاراشتر،[۱۳] بنگلور، چېنای، انگليسي ژبې هېوادونو او خليجي هېوادونو کې هم اوسيږي.[۱۴][۱۵] د ۱۵ مې پېړۍ راهيسې د تولو ژبې د منځنيو پېړيو بېلابېلې ليکنې په تولو ليکدود ليکل شوي دي[۹] په ۱۷ مې پېړۍ کې سري بهگاوتو او کاويري په نوم دوه تولو حماسې هم په تولو ليکدود ليکل شوي دي.[۹]

تولو ژبه په شفاهي ادب کې د خپلو حماسي شعرونو له مخې مشهوره ده، چې د پردانا په نوم ياديږي. د سري حماسه او کوټي او چېنايا کيسه د تولو ادب د همدې کته گورۍ څخه دي.[۹]

د هندي باليود سينما او هاليوډ سينما مشهوره ادارکاره پريانکا چوپړا هم تولو ژبې ويونکې ده.

سرچينې

[سمول]
  1. ↑ "Five Languages in Karnataka, Including Tulu Vanishing: Unesco". daijiworld.com. خوندي شوی له اصلي څخه په 11 November 2020. بياځلي په 2020-09-18.
  2. ↑ "UDUPI". Udupitourism.com. خوندي شوی له اصلي څخه په 18 August 2018. بياځلي په 18 November 2016.
  3. ↑ "Tulu Page, Tulu Language, History of Tulu language". nriol.com. خوندي شوی له اصلي څخه په 29 October 2020. بياځلي په 2020-11-17.
  4. ↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/tcy.
  5. ↑ "اېتنولوګ" (in انګليسي ژبه). SIL International. بياځلي په ۱۰ می ۲۰۱۹.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  6. ↑ "ScriptSource - India". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  7. ↑ "ABSTRACT OF SPEAKERS' STRENGTH OF LANGUAGES AND MOTHER TONGUES - 2011" (PDF). censusindia.gov.in. Indian Census 2011, Government of India. خوندي شوی (PDF) له اصلي څخه په 14 November 2018. بياځلي په 7 July 2018.
  8. ↑ "Census of India - Statement 1". Registrar General & Census Commissioner, India. خوندي شوی له اصلي څخه په 6 February 2012. بياځلي په 13 November 2009.
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ Steever, Sanford B (2015). The Dravidian Languages. Routledge. pp. 158–163. ISBN 9781136911644.
  10. ↑ Susheela Thomas. "Social Aspects and Dynamics of Convergence". خوندي شوی له the original on 17 January 2008. بياځلي په 11 August 2009.
  11. ↑ [۱] Archived 20 July 2008 at the Wayback Machine.
  12. ↑ "Tulu Nadu, Kasaragod, Kerala, India" (in انګليسي). Kerala Tourism. خوندي شوی له اصلي څخه په 6 July 2017. بياځلي په 12 June 2017.
  13. ↑ "Language in India". Language in India. 5 May 2003. خوندي شوی له اصلي څخه په 25 December 2018. بياځلي په 21 May 2012.
  14. ↑ "Serving Mangaloreans Around The World!". Mangalorean.Com. خوندي شوی له the original on 25 December 2018. بياځلي په 21 May 2012.
  15. ↑ "Dr. Veerendra Heggade in Dubai to Unite Tuluvas for Tulu Sammelan". Daijiworld.com. خوندي شوی له the original on 3 March 2016. بياځلي په 21 May 2012.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=تولو_ژبه&oldid=348540" نه اخيستل شوی