منځپانگې ته ورتلل

ارنسټ شېکلټن

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ارنسټ شېکلټن
Ernest Shackleton (انګليسي) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اړوند
زېږونځای
ښاروندتوب
زېږون نېټه
۱۵ فېبروري ۱۸۷۴[۱][۲][۳] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې نېټه
۵ جنوري ۱۹۲۲[۱][۳][۴] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې لامل
مړينې ځای
Grytviken (en) ژباړل ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې لامل
ښخولو ځای
زدکړنځی
ژبې
دنده
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
وروڼه او خويندې
غړی د
رقم قياسي
Farthest South (en) ژباړل (۱۹۰۸ – ۱۹۱۱) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اړين مالومات
جګړه
جوړښت
جایزې

سر ارنسټ هینري شېکلټن (انګليسي: Sir Ernest Henry Shackleton)(۱۵ فبروري ۱۸۷۴ - ۵ جنوري ۱۹۲۲) یو انګلیس-آیرلینډي انټارکټیک سپړونکی و چې د انټارکټیکا لپاره یې د دریو برتانوي سفرونو مشري وکړه. هغه د هغه دورې یو له اصلي شخصیتونو څخه و چې د انټارکټیکا د اکتشاف د اتلولۍ دورې په نوم پیژندل کیږي.

شېکلټن د ایرلینډ د کاونټي کیلډیر په کیلکیا کې زیږیدلی، او د هغه انګلیس-آیرلینډي کورنۍ د لسو کلونو په عمر د سویلي لندن په څنډه کې سیډنهم ېکلټن شوه. د قطبي سیمو په اړه د شیکلټن لومړۍ تجربه د ۱۹۰۱-۱۹۰۴ کلونو د کپتان رابرټ فالکن سکاټ د کشف په سفر کې د دریم افسر په توګه وه، چې له هغه ځایه هغه د روغتیا له امله ژر کور ته واستول شو، وروسته له هغه چې هغه او د هغه ملګري سکاټ او اډوارډ اډرین ویلسن د ۸۲ درجې سانتي ګراد عرض البلد ته د مارچ کولو سره یو نوی سویلي ریکارډ جوړ کړ. د ۱۹۰۷-۱۹۰۹ کال د نمرود د سفر په جریان کې، هغه او درې ملګرو یې د ۸۸°۲۳′ سویل د لرې سوېلي عرض البلد یو نوی ریکارډ جوړ کړ، یوازې ۹۷ جغرافیایي میلونه (۱۱۲) قانوني میلونه یا ۱۸۰ کیلومتره) د جنوبي قطب څخه لرې، د اکتشاف په تاریخ کې قطب ته ترټولو لوی پرمختګ وو. همدارنګه، د هغه د ټیم غړو د ایریبس غره ته وخوت، چې د انټارکټیکا تر ټولو فعال اورشیندی دی. کور ته په راستنیدو سره، شېکلټن د اوم اېډوارډ پاچا لخوا د هغه د لاسته راوړنو لپاره د نایټ لقب ورکړل شو.

وروسته له هغه چې د ۱۹۱۱ کال په ډسمبر کې د روالډ امونډسن د فتحې سره شېکلټن طب ته سیالي پای ته ورسېده، شېکلټن خپل پام د قطب له لارې د سمندر څخه بحر ته د انټارکټیکا تیریدو ته واړاوه. د دې هدف لپاره، هغه د هغه څه لپاره چمتووالی ونیو چې د ۱۹۱۴-۱۹۱۷ کلونو د امپریال ټرانس انټارکټیک سفر په توګه بدل شو. دا سفر هغه وخت له ناورین سره مخ شو کله چې د دوی کښتۍ ، په پېک یخ کې بنده شوه او بالاخره د انټارکټیکا څخه بهر د ویډیل بحر کې په ۲۱ نیټه د ۱۹۱۵ کال د نومبر میاشت ډوبه شوه . عمله د سمندر په یخ کې د کمپ کولو له لارې وتښتېده تر هغه چې ټوټه ټوټه شوه، بیا یې د ژغورنې کښتۍ پیل کړې ترڅو د ایلیفنټ ټاپو او په پای کې د سوېلي اتلانتیک ټاپو سوېلي جورجیا ته ورسیږي، او د ۷۲۰ ميل بحري (۱٬۳۳۰ kم؛ ۸۳۰ ميل) د شېکلټن په خورا نامتو کارنامې کې سمندري سفر سره مخ شول.. هغه په ۱۹۲۱ کال کې د شېکلټن-رویټ سفر سره انټارکټیکا ته راستون شو خو د زړه د حملې له امله مړ شو کله چې د هغه کښتۍ په سوېلي جورجیا کې لنګر وه. د خپلې میرمنې په غوښتنه، هغه په ټاپو کې پاتې شو او د ګریټویکن هدیرې کې ښخ شو. د انډیورنس ویجاړی د شېکلټن له مړینې څخه یوازې یوه پیړۍ وروسته کشف شو. [۹] [۱۰]

د هغه د سفرونو څخه لرې، د شېکلټن ژوند عموما نا آرامه او نا بشپړ و. د شتمنۍ او امنیت لپاره د چټکو لارو په لټه کې، هغه سوداګریزې پروژې پیل کړې چې بریالۍ نه شوې، او هغه په پور کې په دروند ډول مړ شو. د هغه له مړینې وروسته، په مطبوعاتو کې د هغه ستاینه وشوه، خو وروسته په لویه کچه هېر شو، پداسې حال کې چې د هغه د سیال سکاټ اتلولي شهرت د ډیرو لسیزو لپاره دواېکلټن د. په شلمه پیړۍ کې وروسته، شېکلټن "بیا کشف شو"، [۱۱] او هغه په سختو شرایطو کې د مشرتابه لپاره یو رول ماډل شو. [۱۲] د شېکلټن یو معاصر، سر ریمونډ پریستلي ، په ۱۹۵۶ کال کې د برتانوي ساینس ټولنې ته په خپله وینا کې وویل: "سکاټ د ساینسي میتود لپاره، امونډسن د سرعت او موثریت لپاره مګر کله چې ناورین راشي او ټولې هیلې له منځه لاړې شي، نو په خپلو زنګونونو کې کښیناستئ او د شېکلټن لپاره دعا وکړئ"، هغه څه بیانوي چې اپسلي چیري-ګارارډ د خپل ۱۹۲۲ کال د یادښت "د نړۍ ترټولو بد سفر" په سریزه کې لیکلي وو. په ۲۰۰۲ کال کې، شېکلټن د بي بي سي په یوه نظرپوښتنه کې د ۱۰۰ غوره برتانویانو په لیست کې یوولسم مقام ته رایه ورکړه.

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ويل شوي په: BnF authorities. Bibliothèque nationale de France ID: 12107714x. بياځلي سمون: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵. ليکوال: Bibliothèque nationale de France. اثر ژبه: فرانسوي ژبه.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ سرچينې تړی: http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/shackleton_ernest.shtml.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ويل شوي په: Encyclopædia Britannica Online. د برېتانيکا انلاين پوهنغونډ پېژند: biography/Ernest-Henry-Shackleton. Subject named as: Ernest Shackleton. بياځلي سمون: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷. اثر ژبه: انګليسي ژبه.
  4. ويل شوي په: SNAC. SNAC ARK ID: w6x06jwr. Subject named as: Ernest Shackleton. بياځلي سمون: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷. اثر ژبه: انګليسي ژبه.
  5. سرچينې تړی: http://www.biography.com/people/ernest-shackleton-9480091.
  6. Bibliothèque nationale de France. "BnF authorities" (in فرانسوي ژبه). بياځلي په ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  7. CONOR.SI ID: 89215587. ويل شوي په: CONOR.SI.
  8. ويل شوي په: Národní autority České republiky. NL CR AUT پېژند: jo2003168073. بياځلي سمون: ۲۶ می ۲۰۲۳.
  9. . 9 March 2022. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)
  10. . 9 March 2022. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help); Missing or empty |url= (help)
  11. Jones 2003.
  12. Barczewski 2007.