لومړی مخ

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
(له Main Page نه مخ گرځېدلی)
ويکيپېډيا ته ښه راغلاست

دا يو وړيا پوهنغونډ دی چې هر څوک يې سمولای شي؛ پښتو ويکيپېډيا تر دې مهاله يواځې ۱۸٬۹۲۲ ليکنې لري.

ټاکلې ليکنې · تانبې · وييپانگه
 دين
 پوهنه
 تاريخ
 ټېکنالوژي
 ټولنه
 جغرافيه
 رياضي
 درملګري
 الوتنه
 طبيعي پوهنې
 تکړښت
 کيميا
 د تانبو لړليک
د فېسبوک رسمي حساب د ټویټر رسمي حساب د انسټاګرام رسمي حساب د يوټيوب رسمي حساب

پېژندنه · ښه راغلاست پیغام · ليکنه جوړول · ويکيپېډيا تگلاره · چای ځی · لارښود لړليک

نن ورځ درې نۍ ؛ د ۲۰۲۴م کال د مارچ مياشتې ۱۹ مه ده چې د ۱۴۴۵ ق کال رمضان مياشتې ۱۰م سره سمون خوري.

د نن غوره ليکنه

مدهوبالا

مدهوبالا په ۱۴ فبروري ۱۹۳۳ کي په نوي ډیلي کي نړۍ ته ته سترګي روڼي کړې. هغې د خپل ژوند ډېره برخه یا بیا خپل ټول ژوند په هند کي تېر کړ. د مدهوبالا د پلار نوم عطاءالله خان او او دمور نوم یې بیګم عایشه وه. د ۱۹۴۴ زیږدیز کال د اپریل د میاشتې په چاودنې او اور کې یې کور وسوځيد اونهه کلنه مدهوبالا مجبوره سوه چې خپلې کورنۍ ته دیوې ګولې ډودۍ د پیداکولو لپاره فلمي نړۍ ته ولاړه سي. په خپلو هنري فلمونو کې مدهوبالا دهندوستان دمشهورو فلمي ستورو لکه؛ آشوک کمار، راج کپور، پرتهوي راج کپور، پردیپ کمار، شمي کپور، دلیپ کمار، سنیل دت او دیو آنند سره کارکړی دی. مدهوبالا په نړیواله کچه هغه مهال مشهوره سوه چې کله وتلي او منلي امریکايي مجلې (تیاتر او هنر) په ۱۹۵۲ کال کې د هغې انځورونه خپاره کړل، پر کومو چې ليکلي وه; (The Biggest Star in The World; د نړۍ ترټولو لویه ستورې). ددې فلمونو ډېر مینه وال درلودله په تېره بیا فلمونه لکه مغل اعظم، نیل کمل، شیرین-او-فرهاد، ساقي فلمونه یې ډېر مشهور سول. مدهوبالا په ۱۹۶۰ کال کې دیره سخته ناروغه سوه ځکه چې بدن یې ډیره وینه جوړوله، دغي بریالۍ فلمي اداکاري د ۱۹۶۹ زیږدیز کال دفبرورۍ د میاشتې په ۲۳مه په بمبئي کې د۳۶ کلونو په عمر له دې نړۍ څخه سترګې پټې کړې، او د سنټا کروز د مسلمانانو په هدیرې کې خاوروته وسپارل سوه.( بشپړه ليکنه...)

د نن لپاره يو ښه موضوع

ارواپوهنې نښه
ارواپوهنې نښه

ساپوهنه یا ارواپوهنه د ذهن او چلند علمي مطالعې ته ویل کېږي. ساپوهنه کې د احساساتو او تفکر په شمول، د شعوري او پټ‌شعور ښکارندو مطالعه شامله ده. ساپوهنه، د یوه پراخ ډګر په درلودلو سره، یوه اکاډمیکه څانګه ده، چې د طبیعي او ټولنیزو علومو ترمنځ پولو څخه اوړي. ساپوهان د ماغزو د راولاړېدونکو ځانګړتیاوو په هکله د پوهاوي په لټه کې دي، چې دغه څانګه عصبي علومو ته اړوند ګرځوي. د ټولنیز ساینس په توګه، د ساپوهانو موخه د وګړو او ډلو د چلند په هکله پوهاوی دی. Ψ (پسي) یو یوناني توری دی چې په ټولیزه توګه، له ساپوهنې سره په تړاو کې ښودل کېږي. ارواپوهنه (انګلیسي: psychology) د دوو کلمو څخه جوړه شوې ده، (psyche) د روح په معنا او (Logos) د‌ مطالعې او زده کړې په معنا ده. د سایکالوژۍ لغوي معنا د روح مطالعه ده، دې علم ته عقلي فلسفه هم وايي، سایکالوژي، روانشناسي او اروا پوهنه درې مروجې اصطلاحگاني دي، چې د روح پېژندنې معنا لري. په اروپايي او لاتیني ژبو کي سایک psyche کلمه د باد، دم، چوف او د نفس په معنا ژباړل کېږي مگر په اصطلاح کې ارواپوهنه د سلوک علم دی. بايد پوه شو، چې سلوک څه ته وايي؟ سلوک د یو کس غبرگون په یو ځانگړي وخت او په یو ځانگړي چاپیریال کي سلوک بلل کیږي. څرنګه چې بشر خپل او د خپل چاپېریال د خلکو سلوک پېژندلو ته اړتیا لري؛ نو په دې اساس د وګړو د سلوک مطالعې لپاره د بشري علومو یوې ډېري مهمې څانګې یعنې (اروا پوهنې) ته اړتیا شته د سایکالوژۍ اصلې موخه دا ده، چې د خپل ځان او نورو وګړو غبرګون په یو خاص وخت او په خاص چاپیریال کې مطالعه کړي. یو څانګوال رنځورپوه یا څېړونکي ته، چې په دغه څانګه کې بوخت وي، «ساپوه» ویل کېږي. ځیني ساپوهان کېدای شي د ټولنیز، چلندي یا ادراکي ساینس‌پوهانو ډلو په توګه ووېشل شي. ځیني ساپوهان هڅه کوي ترڅو د وګړو او ټولنیز چلند کې د ذهني کارکړنو پر ونډه باندې پوه شي. ځینې نور بیا فزیولوجیکي او بیولوجیکي بهیرونه، چې د ادراکي کارکړنو او چلندونو بنسټ دی، راسپړي. ( بشپړه ليکنه...)

نورې ښې موضوع ګانې ورګډول

د نن غوره کتاب

سينوهه د لرغوني مصر د فرعون ( اخناتون ) ځانګړی طبيب و، چې له ميلاده ۱۳۵۰ کاله مخکې يې ژوند کاوه، چې خپلې خاطرې يې په پاپيروس ليکلې وې، چې دا ليکنې د کيندنو پرمهال لرغونپوهانو ته په لاس ورغلې.

ميکاوالټاري چې يو فېنلينډی ليکوال دی د همدې خاطراتو پربنسټ يو تاريخي ناول ليکلی دی چې سينوهه نوميږي. په دې ناول کې تاسو د مصر او شاوخوا سيمو د وګړو تاريخ، دولت، سياست، فلسفه، ارواپوهنه، کلتور، اقتصاد، هنر، عقيده، مذهب، جګړې .... نور موندلی شئ. دا کتاب ښاغلي ډاکټر محمد عيسی ستانکزي پښتو ژبې ته ژباړلی چې ژباړه يې ډېره ساده، روانه، نه ستړې کوونکې او له تلوسې او اندېښنې سره مل ده، چې لوستونکی نورو لوستلو ته تشويقوي. دا کتاب ۸۴۹ مخونه لري چې په دوه برخو کې ترتيب شوی دی چې پښتو ژباړه يې د دانش خپرندوی ټولنې په هڅو چاپ شوې ده.

د نن غوره انځور

دا انځور د بدخشان ولايت د کوهستان ولسوالۍ د يوې سيمي څخه اخيستل سوی دی؛ نوموړی انځور ډېر ښکلی دی؛ البته لږ په غور کتنه غواړي، دا انځور د افغانستان د ښکلا يوه ځانګړې نمونه ده. جنګ د افغانانو څخه د خپل خاورې د کتلو حق هم اخېستی دی.
دا انځور د بدخشان ولايت د کوهستان ولسوالۍ د يوې سيمي څخه اخيستل سوی دی؛ نوموړی انځور ډېر ښکلی دی؛ البته لږ په غور کتنه غواړي، دا انځور د افغانستان د ښکلا يوه ځانګړې نمونه ده. جنګ د افغانانو څخه د خپل خاورې د کتلو حق هم اخېستی دی.
دا انځور د بدخشان ولايت د کوهستان ولسوالۍ د يوې سيمي څخه اخيستل سوی دی؛ نوموړی انځور ډېر ښکلی دی؛ البته لږ په غور کتنه غواړي، دا انځور د افغانستان د ښکلا يوه ځانګړې نمونه ده. جنګ د افغانانو څخه د خپل خاورې د کتلو حق هم اخېستی دی.
انځورګر:Auquinco_61

ويکيپېډيا څه ده؟

ويکيپېډيا د اېنټرنټ پر مټ د وړيا مېنځپانگې يو گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې د داوطلبو کارونکو لخوا او د هر هغه چا له لوري چې د انټرنټ اسانتياوې لري، ليکل کېږي. ددې پوهنغونډ د پرانيستې مېنځپانگې پروژه د ويکيمېډيا د بنسټ د بې گټې موسسې له لورې پرمخ بېول کېږي. د ويکيپېډيا نوم د دوه نومونو نه راوتلی دی چې يو يې ويکي (د ويبځايونو د جوړولو يو گډ تخنيک) او وروستۍ برخه يې د انګليسي د وييکې اېنسايکلوپېډيا د وروستاړي پېډيا څخه اخيستل شوی او په همدې توگه د ويکيپېډيا نوم ترېنه جوړ شوی دی. ددې پوهنغونډ بنسټ د لومړي ځل لپاره د ۲۰۰۱ کال د جنوري په مياشت کې د جېمي وېلز او لېري سانگر لخوا ايښودل شوی.

په خبرونو کې


  • په ۱۹۴۸، د اګست په ۱۲مه د خیبر پښتونخوا جابر واکمن عبدالقیوم خان د بابړې 'قتل عام' ترسره کړ چې د خدایي خدمتګارو ۶۰۰ تنه یې ووژل. دا ورځ د چارسدې د تاریخ توره ورځ ګڼل کېږي.
  • د طالبانو حکومت د زاویه نیوز او هشت صبح ورځپاڼې وېب پاڼې تړلې دي. زاویه نیوز: د طالبانو دا ګام د بیان د ازادۍ ضد کړنه ده. د مخابراتو وزارت ویاند: د بندیز لامل د ژورنالیزم اصول نه مراعاتول دي.
  • افغان هېوادمشر غني: د سولې خبرې به افغان حکومت پخپله کوي
  • د تلې ۱۵مه: د روسیې ورنيژ پوهنتون کې نن سه شنبه د باچا خان او عدم تشدد کنفرانس جوړ شو.
  • ۲۰۱۸ ۳ می : افغان هېوادمشر اشرف غنی لومړی افغان وو چی خپله الکترونیکي تذکره يي تر لاسه کړه.
  • ۲۰۲۳ ډېسمبر ۳۱ مه : پاکستان او ایران کې "سلګونه افغان خبریالان د جبري شړلو" ګواښ سره مخامخ دي‌
  • ۲۰۲۳ ډېسمبر ۳۱ مه : د طالبانو دفاع وزیر: "د افغانستان په ناامنیو کې تاجکستاني او پاکستاني وګړي ډېر ښکېل دي"

په دې ورځ

سردار داود خان
سردار داود خان

نن د مارچ ۱۹مه کال ۲۰۲۴م دی:


ایا پوهېږئ؟

  • ايا پوهېدئ چې د یو چا کردار له دې معلومیږی چي هغه پر کومو خبرو خاندي
  • ايا پوهېدئ چې الماس د کاربن یو ډول دی.
  • ايا پوهېدئ چې د انسان په مغزو کې ٪٧٨ اوبه دي.
  • ايا پوهېدئ چې انسان په ورځ کې ۲۳،۰۰۰ ځله سا اخلي.
  • ايا پوهېدئ چې د زرافې ژبه ۴۲ اېنچه اوږده وي.
  • ايا پوهېدئ چې لمر د ځمکې څخه ۳۳۰،۳۳۰ ځله زيات لوی دی
  • ايا پوهېدئ چې د ځمکې ټول وزن ۶،۵۸۸،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ټنه دی۔او د سپوږمۍ وزن ۸۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰ ټنه دی
  • ايا پوهېدئ چې د انسان سترګه د ۱۳۵ مېلیونو د لید سلولونه لري.
  • ايا پوهېدئ چې د مڼې، پیاز او الو خوند یو ډول دی، خو د بېلابېل ډوله وږم لرلو له کبله يې خوند مختلف ښکاري.
  • ايا پوهېدئ چې د انسان سکېلېټ له ۱۳ تر ۱۵ کیلو ګرامو وزن لري.
  • ايا پوهېدئ چې د هرې غڼې د جال تارونه ځانته ځانګړنه لري، او د بلې غڼې له تارونو سره ورته والی نه لري.
  • د نړۍ مروجې پېسې له کاغذ څخه نه بلکه له کتان څخه جوړې شوې دي.


نننۍ وینا

هندي متل دی چې:

«څوک چې ړانده ته میلمستیا کوي، دوه کسان به ورځي! »
نوې وينا ورگډول

د لغات په اړه

- نېخه د (کندهارۍ لهجې) ټکی دی.

- د "نېخه" معنا "نه يم خبر"، پوﺭه "ډاده نه يم"، او "بشپړ مطمينه نه" يم.

غواړې ليکنه جوړه کړې؟

ويکيپېډيا يو وړيا گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې مونږ او تاسې ټول په شريکه په کې ليکنې خپرولی شو. ويکيپيډيا په لومړي ځل 2001 کال کې په انگرېزي ژبه پيل شوې، بيا د نړي په نورو بېلابېلو ژبو کې هم ويکيپيډياگانې پيل شولې. په ويکيپېډيا کې هر کارن د خپلې خوښې موضوع باندې ليکنې کولی شي. پښتو ويکيپيډيا کې هم گڼ شمېر ليکنې شته، دم مهال پښتو ويکيپيډيا ۱۸٬۹۲۲ ليکنې لري.

غواړې ليکنه جوړه کړې؟

ويکيپېډيا يو وړيا گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی چې مونږ او تاسې ټول په شريکه په کې ليکنې خپرولی شو. ويکيپيډيا په لومړي ځل 2001 کال کې په انگرېزي ژبه پيل شوې، بيا د نړي په نورو بېلابېلو ژبو کې هم ويکيپيډياگانې پيل شولې. په ويکيپېډيا کې هر کارن د خپلې خوښې موضوع باندې ليکنې کولی شي. پښتو ويکيپيډيا کې هم گڼ شمېر ليکنې شته، دم مهال پښتو ويکيپيډيا ۱۸٬۹۲۲ ليکنې لري.

ويکي خورلڼې پروژې

د پښتو ويکيپېډيا خورلڼې پروژې؛