مريم گلي

Salvia officinalis مريم گلي
مملکه	بوټي
څانگه	Tracheobionta
طایفه	د دوو تیفه گانو نباتونه
کورنۍ	نعناعیانو (Lamiaceae)
جېنس	سلوي (Salvia)

مريم گلي (په لاتين: Salvia officinalis) د نعناعیانو څخه د څو كلنه یو درملي بوټي دي چې په اروپا او آسيا کې شنه کېږي. نوموړي درملي بوټي په طب کې کارېږي او خواړو ته د مسالې په توگه هم ورکول کېږي.

تاريخ

مريم گلي په لرغوني مصر او روم کې ۲۰۰۰ کاله مخکې د علاج لپاره کار شوي وو. دغه بوټي په ۹ پېړی کې په اروپا کې په جنوبو سیمو کې پراخ شو. نوموړي بوټي په ځانگړي ډول د قومو خلکو په روغتيا کې کارېده او قومو غوښو خواړو ته پر ځای دڼيا هم زیاتېده. په اوس وخت کې اسپانیا او بلغاریا د دي بوټي تر ټولو لوي کرل کوونکي او صادرکوونکي هېوادونه دي.

توصيف

مريم گلي یا روغتيايي سلوي د نعناعیانو په کورني او د سلوي په جنس پورې اړه لري یو قوي بوی لرونکي پوټي دي چی د لمریزو ځایونو سره میننه لري. نوموړي بوټي یوازې په مځکه کی چی د کلسیم محتوي لري، کرل کېدلای شی. د ساقې اوږدوالي یی ۳۰ - ۷۰ سانتیمتره وي، گلونه یی بانجڼي رنگ لري او گل ا‌ذین یی د ۴ گلونو څخه تر ۱۰ گلونو پورې لري او د مې څخه تر جولاي پړوې گل کوي. مريم گلي یو شمېر طبيعي توکې لکه اسانسونه Thujon, کافور، اوکالیپتول، salviol، borneol، ټانينونه ساپونينونه هورمونونه، ژاولې، د نيکوتين اميډ او د B ویټامینونه لري. د دي پوټي رنځونو څخه Erysiphe salviae او Puccinia salviae تر ټولو مشهور دي او د حشرو څخه Eupteryx atropunctata او سپږۍ تر ټولو خطرناک دښمن دي.

مريم گلي په روغتيا کې

مریم گلي د تنفسي، پوستکى رنځونو او نس خوږو د علاج لپاره کارېږي خو د ویروسونو، بکټريانو او التهابونو (گزکونو) پر ضد هم آغېزه لري. د ډکټرانو په نظر دغه بوټي د الزايمر د ناروغی د علاج لپاره هم کارېدلای شی.

مریم گلي په سینگار کی

مريم گلي د انسانانو پر پوستکی باندي ښه آغېزه لري او د دي لپاره حمام ته زياتېږي. دغه بوټي د سر پخو او آکنو پر ضد هم کارېدلای شی. د مريم گلي په خوله کی التهاب علاج کوي او بد بو هم کم کوي.